Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Uzay-Zaman Kavramlarına İlişkin Algıları ve Bilgilenme Kaynakları

Abstract

Bu çalışmanın amacı, okul öncesi çocuklarının uzay- zaman kavramlarına ilişkin algılarını ve bilgilenme kaynaklarını tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda, araştırmanın çalışma grubunu, bir ilde, Doğu Karadeniz bölgesinde bulunan bir devlet anaokulunda anasınıfına devam eden 3-6 yaşları arasında, toplamda 63 çocuk oluşturmaktadır. Araştırmada görüşme yapılarak ve çizim tekniği kullanılarak veriler elde edilmiştir. Veriler betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda, uzay kavramını, 3-4 yaşındaki çocuklar daha çok gezegen, ev gibi somut nesneler şeklinde ifade ederlerken, 5-6 yaşındaki çocuklar karanlık olduğunu ve yaşamın olmadığı şeklinde ifade ettikleri görülmüştür. Uzayda neler olduğuna dair, tüm yaş grupları uzayda dünya, güneş, ay, gezegenler ve yıldızların olduğu konusunda aynı algıya sahip oldukları görülmüştür. Saatin zamanı gösterdiğini belirtmelerine rağmen, zaman nedir sorusuna ise, bilmediklerini belirtmişlerdir. Zaman ile algılarının, sadece günlük yaşamdaki aktiviteler ile ilgili olduğu belirlenmiştir. Bilgilenme kaynağı olarak, 3-4 yaş grubu genel olarak anne, anne-baba şeklinde cevap verirken, 5-6 yaş grupları ise, okulda/evde şeklinde cevap verdikleri görülmüştür. 3-4 yaş grubundaki çocuklarla yapılan görüşmelerde çocuklar gezegen isimlerini az ifade etmelerine karşın, resimlerde gezegenleri daha çok ve anlaşılır betimlemişlerdir. Bu çalışmanın sonuçlarının, okul öncesinde, uzay ve zaman kavramlarının öğretiminin gözden geçirilmesi açısından önemli olduğu düşünülmektedir.