Yapay Zekâ ve Kütüphaneler

Abstract

Bilgi ve İletişim Teknolojilerinde (BİT) yaşanan yenilikler ve değişim, hemen her sektörüetkilemekte, çalışma alanlarına ivme kazandırmakta, ürün ve hizmetlerin kalitesini artırmaktadır.Özellikle sürekli gelişen yazılım ve web teknolojileri, yenilikçi fikirlerin ve icatların ortayaçıkmasını sağlamakta ve yeni ufuklar açmaktadır. 20. yüzyıl ortalarından itibaren gelişen vebugünün dünyasında odak noktası konumunda bulunan teknolojilerden birisi olan yapay zekâ,insanoğlunun tarihin başlangıcından beri hayalini kurduğu ve kendisi gibi düşünme ve akılyürütme işlevlerine sahip akıllı varlıklar düşünü gerçekleştirebilecek güçte bir yapıya sahiptir.Halihazırda büyük dönüşümlere kapı açan bu teknoloji, bilgi merkezlerinden olan kütüphaneleride gerek hizmet anlayışı gerekse kurum yapısı bağlamında temelden değiştirecek potansiyeldedir.Bu çalışmada, yapay zekâ alanı ve kütüphanelerde yapay zekâ uygulamaları literatüre dayalıolarak incelenmiş; üniversite kütüphanecilerinin yapay zekâ teknolojisi ve uygulamalarına ilişkinalgıları, farkındalıkları ve beklentileri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla, Ankara’daki üniversitekütüphanelerinde görev yapan kütüphanecilerin tamamına (160 kişi) 18 soruluk bir anketuygulanmış, çalışmaya katılmaya gönüllü 110 kütüphaneciden araştırma verileri elde edilmiştir.Bu veriler SPSS programı aracılığıyla analiz edilmiştir. İstatistiksel analiz yöntemlerindenbetimsel analiz yönteminin kullanıldığı araştırmada, kütüphanecilerin yapay zekâ teknolojilerive uygulamaları ile ilgili bilgi ve beceri düzeylerinin düşük olduğu; bunları geliştirmeye yönelikeğitim ihtiyaçlarının bulunduğu saptanmıştır. Bu çalışmanın kütüphanelerde kullanılabilecek yeniteknolojiler hakkında bilgi vererek fırsatlar sunacağı; yapay zekâyla ilgili farkındalık oluşturacağı;kütüphanelerde yapılacak eğitim planlanırken kütüphanecilere ve kütüphane yöneticilerine fikirvereceği ve katkı sağlayacağı düşünülmektedir.