A Survey of the Roots and History of Kurdish Alevism: What are the Divergences and Convergences between Kurdish Alevi Groups in Turkey?

IF 0.6 Q1 Arts and Humanities

Kurdish Studies Pub Date : 2020-05-24 DOI:10.33182/ks.v8i1.551

S. Aydın

{"title":"A Survey of the Roots and History of Kurdish Alevism: What are the Divergences and Convergences between Kurdish Alevi Groups in Turkey?","authors":"S. Aydın","doi":"10.33182/ks.v8i1.551","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"This article focuses on the generic form of Alevism, commonly referred to as “Anatolian Alevism”, asking how ethnic and tribal divergences occurred, their interrelationships and the basis of the differences and similarities. It assumes that the beliefs and practices known collectively as “Anatolian Alevism” constitute a “wholistic structure” that refers to the joint possession of a common set of ritualistic and mythic attributes and characteristics. In this context, “Anatolian Alevism” presents a distinctive attribute compared to other beliefs thought to be similar or connected to which Alevism is related in some ways although it is also the product of a different history and belief pattern. The central concern is to provide an understanding of the historical establishment and interrelationship of Kırmanjki and Kurmanji speaking Alevi tribes and their similarities and differences compared to Turkish/Turkmen Alevism despite their strong structural associations.\nKURMANJI:\nNêrînek li ser reh û dîroka elewîtiya kurdî: Cudatî û Wekheviyên di nav komên elewiyên kurd li Tirkiyeyê\nPirsa serekî di vê gotarê de ew e ka \"elewîtiya kurdî\" xwedanê cihekî taybet û dîrokeke xwe ye li nav wê baweriya ku wek \"elewîtiya Anatolê\" tê zanîn. Ji bo vê armancê, gotar li rehên dîrokî û geşedana bawerî û cemaeta ku em dibêjinê \"elewîtiya kurdî\" dinêre, û wekhevî û cudatiyên di navbera komên elewî yên kurmancî-ziman û kirmanckî-ziman dinirxîne. Gotar li ser wan pirsan hûr dibe ku dikevine nav şiklê berbelav ê elewîtiyê, ku bi rengekî asayî wek \"elewîtiya anatolê\" tê zanîn, û dikeve dû pirsa ka cudabûnên qewmî û eşîrî çawa pêk hatin, çi têkilî hene di navbera wan de û çi heye di bingehê wan cudatî û wekheviyan de. Gotar hizreke ne-bingehger dide pêş li ser têgihiştina damezrandina dîrokî û têkiliyên navxweyî yên eşîrên elewî yên zaza (kirmanckî-ziman) û kurmancî-ziman, û wekhevî û cudatiyên wan gava mirov ligel elewîtiya tirk/turkman dide ber hev sererayî manendiyên wan ên binyadî yên bihêz.\nSORANI:\nRumallêkî rîşe û dîrokî kurdanî 'elewî: cyawazîyekan û nzîkbûnewekanî nêwan ‏grupekanî ‏kurdî 'elewî le turkya\nEm babete terkîz dexate ser forme giştîyekey 'elewîzm, ke beşêweyekî baw wek ‏‏\"'elewîzmî ‏enadoll\" amajey pêdedrêt, deprisêt çon cyawazîye etnîkî û hozîyekan û ‏peywendîye ‏nawxoyyekanîyan we payey cyawazî û lêkçunekanîyan rûydawe. Twêjîneweke ‏waydadenêt ke ew bawerr û ‏praktîsaney begşitî wek \"'elewîzmî enadollî\" nasrawe ‏‏\"sitraktorî giştî\" (grîmaney serekî ‏pesendikraw lelayen cvakî 'elewî le turkya) ‏pêkdênêt, ewey ke amaje dedat be bûnî komellêk sîfet û taybetmendî nerîtî û efsaneyî ‏hawbeş. Lem çwarçêweyeda, beberawrid legell bawerrekanî tir ke wa debînrên be corêk ‏le ‏corekan legell 'elewîzimda hawşêwen yan peywendîyan pêkewe heye \"'elewîzmî ‏enadollî\" ‏sîfetî cyakerewey heye herçende berhemî mêjû û ‏şêwey bîrkirdnewekeyşî cyawaz bêt. ‏Krokî babeteke desteberkirdnî têgeyîştinêke derbarey ‏bunyad û pêwendîye xobexoyyekanî ‏hoze axêwerekanî kirmancekî û kirmancîye 'elewîyekan we ‏cyawazî û leyekçunekanîyan ‏legell 'elewîye turk/turkmanekan sererray ‏sitraktorî behêzî komellekanyan.\nZAZAKI: \nDerheqê ristim û tarîxê elewîyîya kurdan de cigêrayîş: Tirkîya de cîyayî û nêzdîbîyayîşê grûbanê elewîyanê kurdan\nNa meqale formê elewîyî yo pêroyî ke sey “elewîyîya Anadolîye” name bena, aye ser giranî dana. Pers beno ke cîyayîyê etnîk û eşîrkî, pagirêdayîşê înan û bingeyê cîyayî û yewbînanromendişî senî ameyê ra. Ferz beno ke bawerî û urf û adetê ke bi hewayêko pêroyî sey “elewîyîya Anadolîye” nas benê, ê “awanîyêka pêrogire” anê pê ke wayîrîya hempare yê komsifet û taybetmendîyanê adetî û mîstîkan qesd kena (no qeneato umûmî yo ke hetê komelê elewîyanê Tirkîya ra qebul beno). Herçiqas ke goreyê bawerîyanê bînan ê ke texmînan ra gore nêzdî yan zî girêdayeyê elewîyî yê û herçiqas ke elewîyîye qalibanê tarîx û bawerî yê cîya-cîyayan ra yena pêra, la bi tewirêk ancî ê bawerîyanê bînan de têkildar a, ancîya na çarçewa de “elewîyîya Anadolîye” wayîra sifetêkê taybetî ya. Eleqeya bingeyêne a ya ke hem derheqê pagirêdayîş û awanîya tarîxî yê eşîranê elewîyan ê ke kirmanckî û kurmanckî (kirdaskî) qesey kenê de, hem zî, goreyê elewîyîya tirke/tirkmene û duştê heme nêzdîyîya xo ya awankîye de, derheqê cîyayî û yewbînanromendişê înan de îzahat bêro pêkêşkerdene.","PeriodicalId":52052,"journal":{"name":"Kurdish Studies","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.6000,"publicationDate":"2020-05-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Kurdish Studies","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.33182/ks.v8i1.551","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"Q1","JCRName":"Arts and Humanities","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

This article focuses on the generic form of Alevism, commonly referred to as “Anatolian Alevism”, asking how ethnic and tribal divergences occurred, their interrelationships and the basis of the differences and similarities. It assumes that the beliefs and practices known collectively as “Anatolian Alevism” constitute a “wholistic structure” that refers to the joint possession of a common set of ritualistic and mythic attributes and characteristics. In this context, “Anatolian Alevism” presents a distinctive attribute compared to other beliefs thought to be similar or connected to which Alevism is related in some ways although it is also the product of a different history and belief pattern. The central concern is to provide an understanding of the historical establishment and interrelationship of Kırmanjki and Kurmanji speaking Alevi tribes and their similarities and differences compared to Turkish/Turkmen Alevism despite their strong structural associations. KURMANJI: Nêrînek li ser reh û dîroka elewîtiya kurdî: Cudatî û Wekheviyên di nav komên elewiyên kurd li Tirkiyeyê Pirsa serekî di vê gotarê de ew e ka "elewîtiya kurdî" xwedanê cihekî taybet û dîrokeke xwe ye li nav wê baweriya ku wek "elewîtiya Anatolê" tê zanîn. Ji bo vê armancê, gotar li rehên dîrokî û geşedana bawerî û cemaeta ku em dibêjinê "elewîtiya kurdî" dinêre, û wekhevî û cudatiyên di navbera komên elewî yên kurmancî-ziman û kirmanckî-ziman dinirxîne. Gotar li ser wan pirsan hûr dibe ku dikevine nav şiklê berbelav ê elewîtiyê, ku bi rengekî asayî wek "elewîtiya anatolê" tê zanîn, û dikeve dû pirsa ka cudabûnên qewmî û eşîrî çawa pêk hatin, çi têkilî hene di navbera wan de û çi heye di bingehê wan cudatî û wekheviyan de. Gotar hizreke ne-bingehger dide pêş li ser têgihiştina damezrandina dîrokî û têkiliyên navxweyî yên eşîrên elewî yên zaza (kirmanckî-ziman) û kurmancî-ziman, û wekhevî û cudatiyên wan gava mirov ligel elewîtiya tirk/turkman dide ber hev sererayî manendiyên wan ên binyadî yên bihêz. SORANI: Rumallêkî rîşe û dîrokî kurdanî 'elewî: cyawazîyekan û nzîkbûnewekanî nêwan ‏grupekanî ‏kurdî 'elewî le turkya Em babete terkîz dexate ser forme giştîyekey 'elewîzm, ke beşêweyekî baw wek ‏‏"'elewîzmî ‏enadoll" amajey pêdedrêt, deprisêt çon cyawazîye etnîkî û hozîyekan û ‏peywendîye ‏nawxoyyekanîyan we payey cyawazî û lêkçunekanîyan rûydawe. Twêjîneweke ‏waydadenêt ke ew bawerr û ‏praktîsaney begşitî wek "'elewîzmî enadollî" nasrawe ‏‏"sitraktorî giştî" (grîmaney serekî ‏pesendikraw lelayen cvakî 'elewî le turkya) ‏pêkdênêt, ewey ke amaje dedat be bûnî komellêk sîfet û taybetmendî nerîtî û efsaneyî ‏hawbeş. Lem çwarçêweyeda, beberawrid legell bawerrekanî tir ke wa debînrên be corêk ‏le ‏corekan legell 'elewîzimda hawşêwen yan peywendîyan pêkewe heye "'elewîzmî ‏enadollî" ‏sîfetî cyakerewey heye herçende berhemî mêjû û ‏şêwey bîrkirdnewekeyşî cyawaz bêt. ‏Krokî babeteke desteberkirdnî têgeyîştinêke derbarey ‏bunyad û pêwendîye xobexoyyekanî ‏hoze axêwerekanî kirmancekî û kirmancîye 'elewîyekan we ‏cyawazî û leyekçunekanîyan ‏legell 'elewîye turk/turkmanekan sererray ‏sitraktorî behêzî komellekanyan. ZAZAKI: Derheqê ristim û tarîxê elewîyîya kurdan de cigêrayîş: Tirkîya de cîyayî û nêzdîbîyayîşê grûbanê elewîyanê kurdan Na meqale formê elewîyî yo pêroyî ke sey “elewîyîya Anadolîye” name bena, aye ser giranî dana. Pers beno ke cîyayîyê etnîk û eşîrkî, pagirêdayîşê înan û bingeyê cîyayî û yewbînanromendişî senî ameyê ra. Ferz beno ke bawerî û urf û adetê ke bi hewayêko pêroyî sey “elewîyîya Anadolîye” nas benê, ê “awanîyêka pêrogire” anê pê ke wayîrîya hempare yê komsifet û taybetmendîyanê adetî û mîstîkan qesd kena (no qeneato umûmî yo ke hetê komelê elewîyanê Tirkîya ra qebul beno). Herçiqas ke goreyê bawerîyanê bînan ê ke texmînan ra gore nêzdî yan zî girêdayeyê elewîyî yê û herçiqas ke elewîyîye qalibanê tarîx û bawerî yê cîya-cîyayan ra yena pêra, la bi tewirêk ancî ê bawerîyanê bînan de têkildar a, ancîya na çarçewa de “elewîyîya Anadolîye” wayîra sifetêkê taybetî ya. Eleqeya bingeyêne a ya ke hem derheqê pagirêdayîş û awanîya tarîxî yê eşîranê elewîyan ê ke kirmanckî û kurmanckî (kirdaskî) qesey kenê de, hem zî, goreyê elewîyîya tirke/tirkmene û duştê heme nêzdîyîya xo ya awankîye de, derheqê cîyayî û yewbînanromendişê înan de îzahat bêro pêkêşkerdene.

查看原文本刊更多论文

库尔德阿勒维派的根源和历史调查:土耳其库尔德阿勒维派之间的分歧和趋同是什么?

本文着重于阿勒维主义的一般形式，通常被称为“安纳托利亚阿勒维主义”，探讨种族和部落分歧是如何发生的，它们之间的相互关系以及差异和相似之处的基础。它假定被统称为“安纳托利亚阿莱维主义”的信仰和实践构成了一个“整体结构”，指的是共同拥有一套共同的仪式和神话属性和特征。在这种背景下，“安纳托利亚阿列维主义”呈现出一种独特的属性，与其他被认为与阿列维主义相似或相关的信仰相比，阿列维主义在某些方面是相关的，尽管它也是不同历史和信仰模式的产物。中心问题是提供对Kırmanjki和讲Kurmanji语的Alevi部落的历史建立和相互关系的理解，以及它们与土耳其/土库曼Alevism的异同，尽管它们具有强大的结构联系。李KURMANJI: Nerinek ser盐土u diroka elewitiya kurdi: Cudati u Wekheviyen di nav科曼elewiyen库尔德人李TirkiyeyePirsa sereki di ve gotare de电子战e ka”elewitiya kurdi”xwedane ciheki taybet u dirokeke xwe叶莉nav我们baweriya ku wek te zanin“elewitiya士”。霁bo ve armance,李gotar rehen diroki u geşedana baweri u cemaeta ku em dibejine”elewitiya kurdi”dinere, u wekhevi cudatiyen di navbera科曼elewi日圆kurmanci-ziman u kirmancki-ziman dinirxine。李Gotar ser wan pirsan户珥dibe ku dikevine navşikle berbelav e elewitiye ku bi rengeki asayi wek te zanin“elewitiya士”,u dikeve du pirsa ka cudabunen qewmi u eşiri cawa油漆hatin, ci tekili hene di navbera wan de u ci正符合di bingehe wan cudati u wekheviyan de。Gotar hizreke ne-bingehger dide peş李ser tegihiş蒂娜damezrandina diroki u tekiliyen navxweyi日圆eşiren elewi日圆zaza公司(kirmancki-ziman) u kurmanci-ziman,û wekhevî û cudatiyên wan gava mirov ligel elew tiya tirk/turkman dide her sererayî manendiyên wan ên binyadî yên bihêz。SORANI: Rumalleki rişe u diroki kurdani ' elewi: cyawaziyekan u nzikbunewekani newan‏grupekani‏kurdi”elewi le turkyaEm babete terkiz dexate ser印版giştiyekey elewizm,柯是şeweyeki弯曲wek‏‏“elewizmi‏enadoll”amajey pededret, depriset con cyawaziye etniki u hoziyekan‏peywendiye‏nawxoyyekaniyan我们payey cyawazi u lekcunekaniyan ruydawe。Twejineweke‏waydadenet ke电子战bawerr u‏praktisaney还求şiti wek“elewizmi enadolli”nasrawe‏‏”sitraktori gişti”(grimaney sereki‏pesendikraw lelayen cvaki”elewi turkya)‏pekdenet, ewey ke amaje dedat是buni komellek sifet u taybetmendi neriti u efsaneyi‏hawbeş。Lem cwarceweyeda则beberawrid legell bawerrekani行动ke wa debinren是corek le‏‏corekan legell”elewizimda山楂ewenş燕peywendiyan pekewe正符合“elewizmi‏‏enadolli“sifeti cyakerewey符合hercende berhemi meju u‏şewey birkirdnewekeyş我cyawaz打赌。@ Krokî babeteke desteberkirdnî têgeyîştinêke derbarey @ bunyad û pêwendîye xobexoyyekanî @ hoze axêwerekanî kirmancekî û kirmanc ye ' elew yekan we @ cyawazî û leyek unekan yan @ legell ' elew ye turk/turkmanekan sererray @ sitraktorî behêzî komellekanyan。ZAZAKI: Derheqê ristim û tarîxê elew y ya kurdan de cigêrayîş: tirk ya de cîyayî û nêzdîbîyayîşê grûbanê elewîyanê kurdanNa meqale formê elewîyî yo pêroyî ke sey“elew y ya anadol ye”name bena, aye ser giranî dana。per beno ke cîyayîyê etn k û eşîrkî， pagirêdayîşê nan û bingeyê cîyayî û yewbînanromendişî senî ameyê ra。Ferz朔ke baweri u urf adete ke bi hewayeko peroyi一块牛肉”elewiyiya Anadoliye”nas的野猪,e“awaniyeka perogire”一pe ke wayiriya hempare你们komsifet u taybetmendiyane adeti u mistikan qesd kena(没有qeneato umumi哟ke hete komele elewiyane Tirkiya ra qebul朔)。Herciqas ke goreye baweriyane binan e ke texminan ra戈尔nezdi晏紫giredayeye elewiyi你们u Herciqas ke elewiyiye qalibane tarix u baweri你们ciya-ciyayan ra yena啤梨,la bi tewirek是安次e baweriyane binan de tekildar, anciya na carcewa de”elewiyiya Anadoliye”wayira sifeteke taybeti丫。Eleqeya bingeyene丫可哼哼derheqe pagiredayişu awaniya tarixi你们eşirane elewiyan e ke kirmancki u kurmancki (kirdaski) qesey kene de,哼哼子,goreye elewiyiya tirke / tirkmene uduşte血红素nezdiyiya xo丫awankiye de, derheqe ciyayi u yewbinanromendişe阿齐兹·伊南de izahat bero狮子狗şkerdene。

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

求助全文

约1分钟内获得全文求助全文

来源期刊

Kurdish Studies ETHNIC STUDIES-

自引率

0.00%

发文量

期刊介绍： Kurdish Studies journal is an interdisciplinary and peer-reviewed journal dedicated to publishing high quality research and scholarship. Kurdish Studies journal is initiated by the members of the Kurdish Studies Network (KSN) and supported by a large group of academics from different disciplines. The journal aligns itself with KSN‘s mission to revitalize and reorient research, scholarship and debates in the field of Kurdish studies in a multidisciplinary fashion covering a wide range of topics including, but not limited to, economics, history, society, gender, minorities, politics, health, law, environment, language, media, culture, arts, and education.