Maternal mortality: A comparison of Afghanistan and its neighboring countries

Abstract

Amac: Afganistan, anne olum oraninin dunyada yuksek oldugu ulkelerden biridir. Bu raporda Afganistan’in anne olum orani ve nedenlerinin, benzer sosyokulturel oruntuye sahip olan Iran, Pakistan, Tacikistan, Ozbekistan ve Turkmenistan ile karsilastirilmasi amaclanmistir. Yontem: Bu raporun hazirlanmasi sirasinda, Dunya Saglik Orgutu, UNICEF, Countdown to 2015 ve UNESCO’da yer alan verilerle, Afganistan olumleri calismasi (2010) sonuclarindan yararlanilmistir. Ulkelerin secimi sirasinda komsu olmasi ve sosyokulturel olarak benzer gruplar olma kriterleri kullanilmistir. Karsilastirma yapilan gostergeler sirasiyla nufus, saglik gostergeleri, dogurganlik, anne olum orani ve nedenleri seklindedir. Herkesin ulasabilecegi veri kaynaklari kullanildigi icin etik izin alinmamistir. Bulgular: Afganistan, komsu ulkelere gore daha fazla genc ve kirsal nufusuna sahip iken kadinlarin okur-yazarlik ve istihdam yuzdeleri daha dusuktur. Afganistan’da saglik hizmetlerine ulasilabilirlikle ilgili mudahaleler yapilmasina karsilik gostergeler halen oldukca yuksektir. Afganistan’da toplam dogurganlik sayisi ve anne olum orani, karsilastirma yapilan ulkeler icinde en yuksek degere sahiptir. Afganistan’da anne olum nedenlerinin ilk iki nedeni asiri kanama ve enfeksiyon olarak bildirilmistir. Sonuc: Afganistan, komsu ulkeleri arasinda sosyoekonomik olarak en dusuk gelismislik duzeyine sahip olan ulkedir; anne sagligi gostergeleri de en dusuk degerlere sahiptir. Afganistan’da kadinin statusunun yukseltilmesinin yani sira anne sagliginin gelistirilmesine yonelik mudahalelerin ivedilikle gelistirilmesi gerekmektedir.