Współczesne rosyjskie i serbskie wpływy w Czarnogórze – wybrane przykłady

Abstract

CEL NAUKOWY: Głównym celem artykułu jest zwrócenie uwagi na skalę wpływów rosyjskich i ściśle związanych z nimi wpływów serbskich w polityce Czarnogóry, a co za tym idzie – wynikających z tego implikacji. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Artykuł powstał przy wykorzystaniu metod badawczych właściwych dla nauk społecznych, w szczególności nauki o polityce i administracji. W głównej mierze przydatne okazały się metoda studium przypadku i metoda opisowa. PROCES WYWODU: Czarnogóra jeszcze dwa lata temu uważana była za realnego kandydata do członkostwa w UE. Doceniana za zaangażowanie w integrację, uznawana była za państwo stanowiące przykład udanego odrzucenia nacjonalistycznej wizji funkcjonowania. Po 17 latach od uzyskania niezależności znalazła się w pułapce politycznej polaryzacji pod naciskiem Serbii i Rosji oraz UE i Stanów Zjednoczonych. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wpływy rosyjskie w Czarnogórze widoczne są niemal na każdej płaszczyźnie. Rosyjska ingerencja w wewnętrzne sprawy Czarnogóry zagraża jej stabilności i bezpieczeństwu, dystansując ją od NATO i UE. Zaangażowanie Serbskiej Cerkwi Prawosławnej (SPC) w politykę i jej poparcie dla proserbskiej partii rządzącej mogą cofnąć Czarnogórę od euroatlantyckiej integracji na dekady. Bieżącym efektem „zwrotu” Podgoricy ku Wschodowi będzie osłabienie wewnętrzne kraju i postępujący kryzys gospodarczy, który szczególnie widoczny stanie się w biedniejszej, północnej części kraju. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Rosyjska i serbska propaganda skutecznie wpływają na poglądy Czarnogórców. Podważając czarnogórską tożsamość narodową i ograniczając wdrażanie zachodnich standardów polityczno-społecznych, prowadzą do niebezpiecznej polaryzacji. Brak zaufania czarnogórskich obywateli do władzy, niechęć do systemu rządów stworzonego przez Demokratyczną Partię Socjalistów (DPS) i związana z nim potrzeba „odreagowania” poważnie osłabiają kraj, stanowiąc podbudowę oddziaływań Moskwy i Belgradu.