{"title":"KÜRESEL DEĞER ZİNCİRLERİ İLE DEĞİŞEN DIŞ TİCARET POLİTİKASI VE YENİ DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ","authors":"A. Yücer","doi":"10.16953/deusosbil.1145311","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Küresel Değer Zincirlerinin (KDZ) ticarete olan etkisi Dünya Ticaret Örgütü gibi uluslararası organizasyonlar ve birçok konunun uzmanı ekonomist tarafından “paradigmal kayma” olarak nitelenmektedir. (IDE-JETRO ve WTO, 2011, s.6). Yaşanan köklü değişim dış ticaret politikası hedeflerinin yeniden belirlenmesi ihtiyacını doğurmanın yanı sıra, geleneksel analiz yöntemlerinin de hem ampirik hem de teorik anlamda sorgulanmasına neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, KDZ’lerin analizinde kullanılan yeni göstergelerin değişen politika hedefleri ile ilişkisini vurgulayarak ampirik analizlere temel oluşturacak bütüncül ve genel bir çerçeve sunmaktır. Bununla birlikte çalışma, yerel literatürdeki diğer çalışmalardan farklı olarak Türkiye odaklı ampirik bir analizi içermemektedir. \nÇalışmanın sonucunda, azaltılması geleneksel dış ticaret politikası hedefleri arasında önem arz eden ithalat bağımlılığının KDZ’ler içindeki ülkelerin ticari bağımlılıklarını tanımlamakta eksik, hatta hatalı olduğu anlaşılmış ve ülkelerin iktisadi bağımsızlıklarını belirlemekte zincirdeki pazarlık güçlerini ve katma değer paylarını önceleyen bir yaklaşım geliştirilmiştir. Ayrıca ülke rolleri de tartışılmış ve yönetici ülkelerin zincirin sonunda veya başında konumlanabildikleri görülmüştür. Çalışma, HIY’in (2001) Dikey Uzmanlaşma Endeksi’nin yanı sıra daha birçok yeni dış ticaret göstergesini açıklayarak ve karşılaştırarak bir sentez sunmuştur.","PeriodicalId":30201,"journal":{"name":"Dokuz Eylul Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2022-09-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Dokuz Eylul Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.16953/deusosbil.1145311","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
Küresel Değer Zincirlerinin (KDZ) ticarete olan etkisi Dünya Ticaret Örgütü gibi uluslararası organizasyonlar ve birçok konunun uzmanı ekonomist tarafından “paradigmal kayma” olarak nitelenmektedir. (IDE-JETRO ve WTO, 2011, s.6). Yaşanan köklü değişim dış ticaret politikası hedeflerinin yeniden belirlenmesi ihtiyacını doğurmanın yanı sıra, geleneksel analiz yöntemlerinin de hem ampirik hem de teorik anlamda sorgulanmasına neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, KDZ’lerin analizinde kullanılan yeni göstergelerin değişen politika hedefleri ile ilişkisini vurgulayarak ampirik analizlere temel oluşturacak bütüncül ve genel bir çerçeve sunmaktır. Bununla birlikte çalışma, yerel literatürdeki diğer çalışmalardan farklı olarak Türkiye odaklı ampirik bir analizi içermemektedir.
Çalışmanın sonucunda, azaltılması geleneksel dış ticaret politikası hedefleri arasında önem arz eden ithalat bağımlılığının KDZ’ler içindeki ülkelerin ticari bağımlılıklarını tanımlamakta eksik, hatta hatalı olduğu anlaşılmış ve ülkelerin iktisadi bağımsızlıklarını belirlemekte zincirdeki pazarlık güçlerini ve katma değer paylarını önceleyen bir yaklaşım geliştirilmiştir. Ayrıca ülke rolleri de tartışılmış ve yönetici ülkelerin zincirin sonunda veya başında konumlanabildikleri görülmüştür. Çalışma, HIY’in (2001) Dikey Uzmanlaşma Endeksi’nin yanı sıra daha birçok yeni dış ticaret göstergesini açıklayarak ve karşılaştırarak bir sentez sunmuştur.