Karşılaştırmalı Tarih Perspektifinden Artuklular ve Selâhaddin Eyyubi Dönemlerinde Haçlılara Karşı Mücadeleler

Abstract

Beytulmakdis tarihinde asirlar boyu suregelen hâkimiyet mucadelelerinde; belli donemlerde katliamlar bas gosterirken belli donemlerde ise birlikte yasamanin mumkun oldugu, baris ve esenlik hukum surmustur. Kutsal topraklarin tarihine bakildiginda; Haclilarin Beytulmakdis’i zapt etmelerine mukabil, asirlar boyunca Beytulmakdis hâkimiyetini muhafaza eden Muslumanlarin Haclilara karsi mucadeleleri icerisinde Artuklular ve Eyyubiler bolgenin hâkimiyetine dair stratejik bilgiler sunmaktadir. Haclilarla mucadele konusu ozelindeki mevcut akademik calismalar, tarihi olaylarin derinlemesine analizlerini icermesine ragmen kiyaslamali tarih yonunden eksik kalmaktadir. Dolayisiyla bu calisma; ozellikle Kudus’un Hacli isgalinden once baslayan Artuklu mucadelelerinin Selâhaddin Eyyubi doneminde nasil devam ettirildigini ve hangi stratejilerin gozetildigini iki donem arasinda Kudus baglaminda bir takim baglantilar kurarak ortaya cikaracaktir. Bu dogrultuda bu makalede uc temel bakis acisina odaklanilarak her iki donemde de Haclilara karsi mucadeleler mukayeseli tarih perspektifinden ele alinmaktadir: Haclilara karsi verilen mucadelelerde uygulanan stratejiler; Beytulmakdis’te Musluman hâkimiyetini koruyabilmek icin tesis edilen idari yonetimin baslica nitelikleri ve son olarak Muslumanlarin Beytulmakdis hâkimiyetini kaybetmeleri ile sonuclanan ortak sebepler.