MİMARİ TEMSİL BİÇİMİ OLARAK ÇİZGİ ROMAN: ARCHIGRAM

Abstract

Mimari tasarım mekana dair felsefi, coğrafi, kültürel, toplumsal ve teknik boyutları olan yaratıcı bir faaliyet olarak düşünsel bir süreçtir. Mimari fikrin çok bileşenli doğası onun temsilinde de farklı teknik ve yöntemlerin kullanılmasını gerektirmiştir. Mimarlık mekan tasarımını ifade eden çeşitli temsil biçimlerini tarih boyunca geliştirmiştir. Geliştirdiği temsil biçimlerinin dışında diğer disiplinlerden de ifade araçları ve yöntemleri kullanılmıştır. Mimari anlatımın tarih boyunca en önemli ifade aracı geometri olurken modernleşme süreci ile birlikte hem düşünsel açıdan hem de temsil açısından mimarlık sanat ile organik bir bağ kurmuştur. 1960’larda ortaya çıkan popüler sanat geleneksel sanat anlayışını sarsmış ve yeni sanatsal ifade araçlarının gelişmesine yol açmıştır. Bunlardan biri olan çizgi roman bir sanat türü olarak kabul görmese de, kolay anlaşılabilen, etkili ve kitlesel özellikleri ile popüler kültürün özellikle genç kuşakta yaygınlaşmasının aracı olmuştur. Dönemin genç kuşağının temsilcilerinden olan Archigram grubu da geleceğe dair kent ve mimarlık düşüncelerini çizgi roman tekniğini kullanarak ifade etmişlerdir. Sanat dünyası tarafından dışlanan çizgi romanın Archigram tarafından mimari bir temsil biçimi olarak seçilmesi, temsillerinin kısa sürede popüler hale gelmesi ve mimarlık dergilerinden hızla sıyrılarak dönemin mimari tartışmalarına yön vermesiyle sonuçlanmıştır. Archigram tarafından 70’li yıllara kadar oluşturulan temsillerin günümüzde hala popüleritesini koruması ve dünyanın birçok yerindeki mimarlık sergilerinde yer alması da seçtikleri temsil biçiminin etki gücüyle açıklanabilir. Bu durum, düşünsel bir ürün olan tasarım fikrinin karşı tarafa etkili bir biçimde aktarılmasında çağın ruhunun önemli bir parametre olduğunu, aynı zamanda temsil araç ve yöntemlerinin teknik bir ifade biçiminin ötesinde kültürel ürünler olduğunu da göstermektedir.