Podhale Goralian Vowels in Józef Tischner’s Recordings of Historia filozofii po góralsku: An Acoustic Phonetic Analysis

Abstract

Artykuł ma charakter eksploracyjny i ma na celu ustalenie stopnia realizacji cech dialektalnych w stylizowanej wersji regionalnej odmiany języka polskiego. Przedmiotem badania są trzy tradycyjne cechy gwary podhalańskiej, które odróżniają ją od standardowej odmiany języka polskiego: rozwój tzw. samogłosek ścieśnionych, podniesienie artykulacji samogłosek przed spółgłoską nosową oraz archaizm podhalański. Za materiał posłużyły nagrania wybranych fragmentów Historii filozofii po góralsku ks. Józefa Tischnera dokonane przez niego samego. Nagrania poddano analizie akustycznej w celu zmierzenia wartości dwóch pierwszych formantów badanych samogłosek. Na podstawie pomiarów sporządzono wykresy samogłosek, według których przeprowadzono analizę wybranych cech. Badanie prowadzi do wniosków, iż nie wszystkie tradycyjne cechy gwarowe są konsekwentnie realizowane w nagraniach i w większości przypadków jest to wpływ systemu standardowego. ABSTRACT The current study is exploratory in character and aims to investigate the extent to which dialectal features are present in a stylised version of a regional variety of Polish. The focus is on three traditional features of Podhale Goralian that make it markedly different from Standard Polish: the treatment of Middle Polish raised vowels ė ȧ ȯ, prenasal raising and the Podhale archaism. The material analysed comprises a selection of recordings of Józef Tischner’s Historii filozofii po góralsku [A Goral History of Philosophy] performed by himself. The recordings were subjected to acoustic analysis to obtain values of the first two formants of the relevant vowels. An analysis was then conducted with the help of vowel plots created on the basis of the measurements. The conclusions indicate that the traditional features of Podhale Goralian are not always consistently realized in the recordings, which in the majority of cases may be attributed to the influence of Standard Polish.