Poezja i scena. Wokół teatralnej recepcji młodopolskich poematów dramatycznych

Abstract

Określenie „poemat dramatyczny” odnoszone jest do utworów pozbawionych spójnej i uporządkowanej akcji, odznaczających się wysokim nasyceniem pierwiastkiem lirycznym, dążących do ujęcia losu człowieka w formie poetyckiej syntezy. Od czasów klasycyzmu poemat dramatyczny przyjęło się uważać za dzieło niezależne od realizacji scenicznej, jako tekst bardziej do czytania niż wystawiania na scenie. Celem artykułu jest ukazanie, w jaki model recepcji wpisywały się utwory dramatyczne o strukturze poetyckiej w epoce modernizmu. W ramach egzemplifikacji zostanie przywołana twórczość Macieja Szukiewicza, Józefata Nowińskiego i Jana Kasprowicza, których łączy dramatopisarski debiut w teatrze krakowskim końca XIX wieku. Młodopolskie poematy dramatyczne często funkcjonowały w obiegu czytelniczym, a jeśli zaistniały na scenie, traktowane były jako eksperymenty nieprzystające do tradycyjnie pojmowanej praktyki teatralnej, prowokując dyskusje wokół obniżonego potencjału scenicznego utworów o charakterze poetyckim.