Rzeczy pośrednie, adiafora, semiofory

Abstract

Autor podejmuje problem miejsca i funkcji obrazów w luterańskiej przestrzeni kościelnej wychodząc od nowej książki Burkharda Kunkela. Wbrew tytułowi nie jest ona poświęcona tworzeniu obrazów i sporom pomiędzy głównymi przedstawicielami Reformacji oraz pomiędzy różnymi jej odłamami. Głównym jej tematem jest zarówno obecność, akceptacja rozmaitych średniowiecznych przedreformacyjnych, rzeczy, zastanych w przejmowanych świątyniach – nie tylko obrazów czy rzeźb, ale innych sprzętów i przedmiotów liturgicznych, a także druków; daleko istotniejszy wszakże jest proces obchodzenia się z nimi, rozmaite sposoby akceptacji lub odrzucenia, czy też modyfikacji owych rzeczy dla nowych potrzeb konfesyjnych. Autor dyskutuje też – podnoszoną przez Kunkela – kwestię ich funkcji jako adiafory, ich znaczenia jako semioforów: nie należących do podstaw wyznaniowych Reformacji luterańskiej, niemniej mających duże znaczenie identyfikacyjne.