Dyskursy ołowicy i krzemicy (na podstawie literatury fikcyjnej i dokumentów literackich o przemyśle metalurgicznym)

Abstract

Analizując dyskurs na temat krzemicy i ołowicy w powieściach Hutnik Artura Gruszeckiego i Moja Ołowianko, klęknij na kolanko Marty Fox oraz w reportażach Ołowiane dzieci. Zapomniana epidemia Michała Jędryki i Potosí. Góra, która zjada ludzi Andera Izagirrego, próbuję dowieść istnienia dwu głównych dyskursów choroby przemysłowej w kulturze polskiej XIX, XX i XXI wieku (reportaż Potosí pełni tu rolę suplementu). Jeden z dyskursów jest oparty na romantycznej estetyce melancholii, drugi aktywizuje witalistyczne formy kobiecego buntu. Oba towarzyszą krytycznej refleksji nad nowoczesnością, a prześledzenie ich rozwoju pozwala zrozumieć, że obraz choroby w środowisku górniczo-hutniczym łączy się z innymi społecznymi problemami (jak przemoc wobec kobiet) – jako interwencja bądź zaniechanie zmiany.