O potrzebie badań nad percepcją wizualną krajobrazu kulturowego wsi

Abstract

W artykule omówiono wybrane kwestie związane z badaniami wizualnej percepcji krajobrazu kulturowego wsi. Autorka dokonała analizy w świetle trzech zwrotów, a mianowicie: kulturowego, ikonicznego i przestrzennego. Podkreśliła, że zdegradowane środowisko wiejskie oraz zniszczony krajobraz kulturowy są dowodem błędnych założeń teoretycznych i metodologicznych. Wskazała, że niewłaściwe wzorce planowania przestrzennego są konsekwencją braku humanistycznego spojrzenia w badaniach struktur przestrzennych. Główną osią narracji autorki stał się problem niedoboru takich wartości, jak: przywiązanie do miejsca, tradycja, szacunek dla przestrzeni w jej historycznych i geograficznych aspektach. Z refleksji tej wynika bezpośrednio, że humanistyczne podejście jest bardzo potrzebne do wdrożenia geografii z „ludzką twarzą”. Według autorki, która podziela zdanie Rogera Scrutona, ochrona wiejskiego krajobrazu kulturowego wymaga docenienia tradycyjnych wartości kulturowych. W artykule wskazano także na obserwowaną wśród młodych badaczy tendencję do umniejszania roli percepcji wizualnej. Autorka kwestionuje „kulturę detronizacji” wzroku, który jako element doświadczania przestrzeni przez człowieka w istotny sposób pomaga w walce przeciwko degradacji krajobrazu polskiej wsi.