Przywództwo polityczne i autorytet przywódcy we współczesnej Turcji

Abstract

CEL NAUKOWY: Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie uwarunkowań i cech przywództwa politycznego oraz autorytetu przywódcy w Turcji i ukazanie ich wpływu na zmiany zachodzące w obrębie polityki państwa oraz struktury systemu politycznego. PROBLEM i METODY BADAWCZE: Hipoteza stanowi, że w przypadku Turcji autorytet przywódcy i przywództwo polityczne wpływają na personalizację polityki, zmiany systemowe oraz akceptację dla autorytarnych zachowań władzy. Zastosowane w badaniu metody to desk research oraz metoda analizy źródeł pisanych. Rozwiązanie problemów badawczych możliwe było dzięki wykorzystaniu techniki wtórnej analizy danych zastanych (zarówno danych jakościowych, jak i ilościowych). PROCES WYWODU: W pierwszej części zdefiniowano pojęcia przywództwa politycznego, przywódcy politycznego i autorytetu politycznego. W drugiej, analizie poddano zagadnienie autorytetu przywódcy partyjnego jako elementu kultury politycznej. W części trzeciej przedstawiono uwarunkowania oraz cechy przywództwa politycznego oraz autorytetu obecnego prezydenta R.T. Erdoğana i podjęto próbę ukazania ich wpływu na zmiany zachodzące m.in. w obrębie struktury systemu. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Jedną z charakterystycznych cech kultury politycznej Turcji jest znaczenie autorytetów i kult przywódców. Mają one istotne znaczenie dla funkcjonowania systemu politycznego tego państwa. Na politykę wewnętrzną i zagraniczną ogromny wpływ wywierają stojący na czele ugrupowań politycznych charyzmatyczni liderzy. Zjawisko to definiowane jest m.in. jako personalizacja polityki, w której główną rolę odgrywa silny przywódca będący jednocześnie przewodniczącym partii. Procesy zachodzące na poziomie partyjnym można przenieść również na sferę całego państwa. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Problematyka jest niezwykle ważna, szczególnie w ostatnich latach, kiedy elementy autorytaryzmu implementowane są przez przywódców i decydentów politycznym jako coś, co powinno stanowić niezaprzeczalny atrybut funkcjonowania zarówno państwa, jak i społeczeństwa. Choć u większości obywateli, szczególnie państw zachodnich, istnieje tendencja do zwracania uwagi na kwestię praw człowieka, ochronę prywatności czy wolność wyboru, to w sytuacjach kryzysowych społeczeństwa biernie przyjmują narrację władzy państwowej i akceptują podejmowane przez nią działania autorytarne, uzasadniając je wyższą koniecznością.