Ubi defuit orbis… – wokół motta do Spartakusa

Abstract

Artykuł dotyczy źródeł łacińskiego cytatu ubi defuit orbis, które Cyprian Norwid uczynił mottem do wiersza Spartakus. Autorzy wskazują, że przywołana przez Norwida fraza jest częścią inskrypcji, którą francuski podróżnik i komediopisarz Jean-François Regnard wraz ze swoimi towarzyszami wyrył w skale podczas podróży po Laponii. Najprawdopodobniej dzięki Voyage de Laponie Regnarda epigramat ten stał się znany w kulturze europejskiej: cytował go Ignacy Krasicki w pracy O rymotwórstwie i rymotwórcach, następnie Victor Hugo przywołał frazę ubi defuit orbis w utworze Katedra Marii Panny w Paryżu. Wydaje się bardzo prawdopodobne, że Norwid zaczerpnął tę frazę właśnie z powieści Hugo. W artykule zostały omówione wskazane źródła, a także znaczenie motta ubi defuit orbis dla interpretacji wiersza Norwida.