Szaleństwo upodmiotowione. Etyczne źródła myśli psychoanalitycznej w świetle koncepcji Jurgena Habermasa i Charlesa Taylora

Abstract

Celem artykułu jest wskazanie etycznych fundamentów teorii i praktyki psychoanalitycznej oraz zarysowanie moralnej genealogii koncepcji Freuda. W tym celu omówiona została koncepcja interesów konstytuujących poznanie Jürgena Habermasa, przywołująca psychoanalizę jako pewien przykład nauki uzasadnionej w swojej formie poprzez leżący u jej podstaw specyficznie rozumiany interes emancypacyjny. Analiza stanowiska niemieckiego filozofa została uzupełniona refleksją Charlesa Taylora nad źródłami współczesnych koncepcji podmiotowości i związanymi z nimi koncepcjami etycznymi rozważanymi w odniesieniu do historii dyskursów dotyczących problematyki szaleństwa – w tym psychoanalizy. Efektem przeprowadzonych analiz ma być wykazanie ciągłej aktualności zaproponowanej przez Freuda koncepcji, w kontekście rozwoju filozoficznych teorii podmiotowości, jak i bardziej szczegółowych konceptualnych problemów dotyczących zaburzeń psychicznych.