{"title":"BATI ANADOLU GRABENLERİNİN GELİŞİM SÜRECİ İÇİNDE SELÇUK GRABENİ’NİN MORFOTEKTONİK EVRİMİ","authors":"Yücel Yılmaz, Ömer Feyzi Gürer, Ayşe Erbay","doi":"10.25288/tjb.1139766","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Küçük Menderes Grabeni’nin batı ucunda yer alan ancak ondan sol yönlü yanal atımlı faylarla kesilip güneybatıya atılmış olan grabene bu çalışmada Selçuk Grabeni adı verilmiştir. Çünkü bu graben ana grabenden ileri evrelerde önemli farklılıklar geçirmiştir. Grabeni sınırlayan horstlarda metamorfik temel kayaları mostra vermektedir. Dolgusu ise Küçük Menderes Nehri’nin alüvyonundan oluşmaktadır. \n \nSelçuk Grabeni asimetrik bir grabendir. Güney kanat morfolojik nitelikleriyle belirgin ve aktif kenardır. Normal faylar bu kanatta birkaç fay basamağı halindedir. Kuzey kanat aktif kenarı oluşturan kürek biçimli ana fayın tavan blokunda gelişmiş antitetik faylar olarak yorumlanabilir. Grabeni az çok uzanımına verev birçok yanal atımlı fay kesmiştir. Genç yapısal ögeler graben ve yakın çevrenin morfolojisindeki izleriyle tanınmaktadır. \n \nBatı Anadolu’nun morfotektonik gelişim süreci içinde Selçuk Grabeni en geç gelişen grabenlerdendir. Küçük Menderes Grabeni, üzerinde yer aldığı horstun, Kuvaterner’de önce yükselip daha sonra çökmesi döneminde açılmıştır. Bu dönemde Selçuk Grabeni ana grabenin batıdaki uzanımında yer almıştır. Daha sonra özellikle sahil bölgelerinin morfotektoniğini büyük ölçüde değiştiren KKB doğrultulu sol yönlü yanal atımlı faylar ve bunlarla eşzamanlı fay çiftlerinin gelişmesiyle Küçük Menderes Grabeni’nden ayrılarak güneybatı yönünde ötelenmiş ve Küçük Menderes’le olan doğrudan bağlantısı kopmuştur. Geç Kuvaterner’de gelişmiş olan bu evreden sonra gelişimini bağımsız bir graben olarak sürdürmektedir.","PeriodicalId":42517,"journal":{"name":"Turkiye Jeoloji Bulteni-Geological Bulletin of Turkey","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.4000,"publicationDate":"2023-01-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Turkiye Jeoloji Bulteni-Geological Bulletin of Turkey","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.25288/tjb.1139766","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"Q4","JCRName":"GEOSCIENCES, MULTIDISCIPLINARY","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
Küçük Menderes Grabeni’nin batı ucunda yer alan ancak ondan sol yönlü yanal atımlı faylarla kesilip güneybatıya atılmış olan grabene bu çalışmada Selçuk Grabeni adı verilmiştir. Çünkü bu graben ana grabenden ileri evrelerde önemli farklılıklar geçirmiştir. Grabeni sınırlayan horstlarda metamorfik temel kayaları mostra vermektedir. Dolgusu ise Küçük Menderes Nehri’nin alüvyonundan oluşmaktadır.
Selçuk Grabeni asimetrik bir grabendir. Güney kanat morfolojik nitelikleriyle belirgin ve aktif kenardır. Normal faylar bu kanatta birkaç fay basamağı halindedir. Kuzey kanat aktif kenarı oluşturan kürek biçimli ana fayın tavan blokunda gelişmiş antitetik faylar olarak yorumlanabilir. Grabeni az çok uzanımına verev birçok yanal atımlı fay kesmiştir. Genç yapısal ögeler graben ve yakın çevrenin morfolojisindeki izleriyle tanınmaktadır.
Batı Anadolu’nun morfotektonik gelişim süreci içinde Selçuk Grabeni en geç gelişen grabenlerdendir. Küçük Menderes Grabeni, üzerinde yer aldığı horstun, Kuvaterner’de önce yükselip daha sonra çökmesi döneminde açılmıştır. Bu dönemde Selçuk Grabeni ana grabenin batıdaki uzanımında yer almıştır. Daha sonra özellikle sahil bölgelerinin morfotektoniğini büyük ölçüde değiştiren KKB doğrultulu sol yönlü yanal atımlı faylar ve bunlarla eşzamanlı fay çiftlerinin gelişmesiyle Küçük Menderes Grabeni’nden ayrılarak güneybatı yönünde ötelenmiş ve Küçük Menderes’le olan doğrudan bağlantısı kopmuştur. Geç Kuvaterner’de gelişmiş olan bu evreden sonra gelişimini bağımsız bir graben olarak sürdürmektedir.