{"title":"زمین شناسی، سنگ شناسی، ژئوشیمی و سن سنجی ایزوتوپی توده های نفوذی منطقه اکتشافی تاریک دره","authors":"جمال قوی, محمدحسن کریم پور, سیداحمد مظاهری, مجید قادری, بهنام مغانی رحیمی","doi":"10.22067/ECONG.V12I2.69021","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"منطقه تاریک دره بهدلیل بررسی اکتشافی طلا-تنگستن در شمالشرق ایران و ناحیه تربتجام شناختهشده است. این منطقه در زون ساختمانی کپهداغ قرار دارد. سنگهای نفوذی با ترکیب حدواسط و طیف سنگ شناسی گابرو–دیوریت تا کوارتز مونزونیت در منطقه رخنمونداشته و در این میان، دیوریت ها ترکیب غالب هستند. اغلب توده های نفوذی یادشده ماهیت متاآلومین، کالکآلکالن با غنیشدگی پتاسیم نشان می دهند و پذیرفتاری مغناطیسی این تودهها بسیار پایین (< 3×10-3 SI) است. روند تغییرات عناصر اصلی و کمیاب در توده های نفوذی منطقه تاریک دره، نشاندهنده یک ارتباط زایشی و بیانگر مراحلی از تبلور تفریقی کانی های سازنده این سنگها از ماگمایی مشترک است. الگوی پراکندگی REE تمامی نمونه ها تمایل به غنی شدگی در بخش LREE دارد. در مجموع جدایش محسوسی از LREE به سمت HREE و با شیب نزولی مشاهده می شود و تمامی نمونه ها با تهی شدگی جزئی در Eu همراه هستند. ویژگیهای ژئوشیمیایی و نسبت پایین N(La/Yb) تمامی سنگهای منطقه (بین 6/6 تا 9/12)، دخیلبودن ماگمایی با منشأ جبه ای و خارج از حوزه پایداری گارنت و یا پوسته زیرین را برای تولید آنها محتمل میکند. جایگاه زمینساختی سنگهای منطقه شباهتهایی با محیط کمان های آتشفشانی داشته و همچنین ویژگی محیطهای درون صفحهای را نشان می دهند. سنسنجیهای U-Pb بر روی دانههای زیرکن نشانداده است که قدیمیترین سنگهای نفوذی با ترکیب گابرویی در محدوده زمانی 9/0±5/215 میلیون (تریاس بالایی-اشکوب نورین) جایگیری شدهاند. همچنین بر این اساس، سن سنگهای میزبان این توده ها که تاکنون به نورین منتسبشده بود نیز قدیمی تر از تریاس پیشین پیشنهاد می شود.","PeriodicalId":37178,"journal":{"name":"Journal of Economic Geology","volume":"12 1","pages":"203-225"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2020-08-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Journal of Economic Geology","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.22067/ECONG.V12I2.69021","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
منطقه تاریک دره بهدلیل بررسی اکتشافی طلا-تنگستن در شمالشرق ایران و ناحیه تربتجام شناختهشده است. این منطقه در زون ساختمانی کپهداغ قرار دارد. سنگهای نفوذی با ترکیب حدواسط و طیف سنگ شناسی گابرو–دیوریت تا کوارتز مونزونیت در منطقه رخنمونداشته و در این میان، دیوریت ها ترکیب غالب هستند. اغلب توده های نفوذی یادشده ماهیت متاآلومین، کالکآلکالن با غنیشدگی پتاسیم نشان می دهند و پذیرفتاری مغناطیسی این تودهها بسیار پایین (< 3×10-3 SI) است. روند تغییرات عناصر اصلی و کمیاب در توده های نفوذی منطقه تاریک دره، نشاندهنده یک ارتباط زایشی و بیانگر مراحلی از تبلور تفریقی کانی های سازنده این سنگها از ماگمایی مشترک است. الگوی پراکندگی REE تمامی نمونه ها تمایل به غنی شدگی در بخش LREE دارد. در مجموع جدایش محسوسی از LREE به سمت HREE و با شیب نزولی مشاهده می شود و تمامی نمونه ها با تهی شدگی جزئی در Eu همراه هستند. ویژگیهای ژئوشیمیایی و نسبت پایین N(La/Yb) تمامی سنگهای منطقه (بین 6/6 تا 9/12)، دخیلبودن ماگمایی با منشأ جبه ای و خارج از حوزه پایداری گارنت و یا پوسته زیرین را برای تولید آنها محتمل میکند. جایگاه زمینساختی سنگهای منطقه شباهتهایی با محیط کمان های آتشفشانی داشته و همچنین ویژگی محیطهای درون صفحهای را نشان می دهند. سنسنجیهای U-Pb بر روی دانههای زیرکن نشانداده است که قدیمیترین سنگهای نفوذی با ترکیب گابرویی در محدوده زمانی 9/0±5/215 میلیون (تریاس بالایی-اشکوب نورین) جایگیری شدهاند. همچنین بر این اساس، سن سنگهای میزبان این توده ها که تاکنون به نورین منتسبشده بود نیز قدیمی تر از تریاس پیشین پیشنهاد می شود.