Zbrodnia i kara w świetle V Księgi Ordynacji Filipińskich

Abstract

Przedmiotem omówienia w artykule jest jeden z ważniejszych kodeksów prawa europejskiego, jakim były ogłoszone w 1603 r. w Portugalii Ordynacje Filipińskie (Ordenações Filipinas). Obowiązywały one także w zamorskich terytoriach (koloniach) Portugalii w Afryce, Ameryce i Azji. W artykule kierujemy uwagę na normy zawarte w V księdze Ordynacji, będącej odpowiednikiem kodeksu karnego. Zachowywały one moc prawną do promulgowania przez Portugalię w 1850 r. kodeksu karnego, jednak niektóre przewidziane przez Ordynacje rodzaje kar przetrwały w portugalskim systemie prawnym do połowy XX w. Celem artykułu jest uchwycenie najistotniejszych aspektów norm zawartych w Ordynacjach Filipińskich. W artykule omówiono 1) funkcjonujący w Ordynacjach sposób rozumienia przestępstwa, 2) rodzaje przewidzianych przez nie kar, w szczególności karę śmierci, 3) zróżnicowanie kar w zależności od kondycji społecznej i płci sądzonych, 4) karę zesłania jako główny element portugalskiego systemu karnego oraz 5) utylitarny charakter tej kary, związany z kolonialnymi interesami portugalskiego państwa.