ALÎ EMÎRÎ’NİN EVLENMEMEYİ TERCİHİ BAĞLAMINDA “GÜVERCİN” BAŞLIKLI ŞİİRİNE BAKIŞ

Abstract

Ömrünü kitaplarına ve Millet Kütüphanesi’ne vakfeden Alî Emîrî, hayatı boyunca hiç evlenmemiş, bekar kalmayı tercih etmiştir. Emîrî üzerine yapılan çalışmalarda onun bu tercihi, kitaplara duyduğu aşkla evlenmeyi hiç düşünmediği, âdetâ kitaplarıyla evli olduğu şeklinde yorumlanmaktadır. Kendisinin konuyla ilgili tek izahı bir yazısında geçen “Ben belki kusûr ederim diye vâlideme hürmeten evlenmedim.” şeklindeki cümlesidir. Ancak ömrünün çoğunu ailesinden uzakta geçirmiş olması, bu tercihinin sadece böyle bir düşünceden kaynaklanmamış olabileceğini düşündürmektedir. Biz de meseleye katkı sunmak maksadıyla, kendisinin Divân’ında “Güvercin” başlığıyla yer alan bir şiirindeki görüşlerinden hareketle Alî Emîrî’nin evliliğe ve evlat sahibi olmaya dair görüşlerini tespit etmeye çalışacağız. Çalışmamızın iddiası, Alî Emîrî Efendi’nin ineleyeceğimiz şiirinde de görüleceği üzere aslında evlenmeyi ve evlat sahibi olmayı kendisi açısından “faydasız” ve “yersiz” bir eylem görmesidir. Makalede, Alî Emîrî’nin söz konusu şiirinin metnine ve diliçi çevirisine yer verilerek bu ilginç şiirindeki görüşleri özetlenecektir