Türk Kültürünün Yeni Nesillere Aktarımı: TRT Çocuk Çizgi Filmleri Örneği

Abstract

Toplumların devamlılığı, bireylerin ortak kültürel değerleri benimsemeleri ve nesiller boyu aktarımıyla sağlanmaktadır. Toplumsal yapı içerisinde benimsenen dil, yaşayış, gelenek ve görenekler ortak kültürel unsurları oluştururken, bunların devamlılığının sağlanabilmesiyle somut olmayan kültürel miras meydana gelmektedir. Kültürün, nesiller boyu varlığını sürdürebilmesi için pek çok faaliyet yürütülür. Günümüz teknolojisi, film, dizi, animasyon ve çizgi filmler yoluyla kültürün aktarımında önemli kolaylıklar sağlamaktadır. Bunlardan özellikle çizgi filmler, günümüzde kültür taşıma aracı olarak sıkça tercih edilmektedir. Bu çalışmada; TRT Çocuk kanalında yayımlanmış/yayımlanmakta olan 10 çizgi film kültürel unsurlar bağlamında incelenmiştir. Amaçlı örneklem yöntemiyle seçilen çizgi filmlerdeki Türk kültürüne ait unsurlar, ölçüt örnekleme ve doküman analizi yöntemleriyle saptanmaya çalışılmıştır. İncelemeler görsel ve ses ögeleri şeklinde iki temel kategoride 5 soru çerçevesinde yapılmış, yayımlanan 3 çizgi film bölümünün incelenmesi hususunda örneklem sınırlandırılmıştır. Aile, arkadaşlık, komşuluk, kahramanlık gibi temaların işlendiği çizgi filmlerde; tarihsel karakterlere, masal kahramanlarına, yaşayış biçimlerine, yemek kültürüne, kültürel söz varlıklarına ve tarihsel dönemlere yer verilerek kültür ile ilişkilendirilmesi, çalışmadaki önemli saptamalardan olmuştur. Diğer yandan çizgi filmlerde olay örgüsüyle ilişkili olarak farklı dağılım göstermekle birlikte benzer kültürel motiflerin işlendiği izlenmektedir.