Metaforyka militarna w polskiej frazeologii

Abstract

Celem artykułu jest przedstawienie, w jaki sposób we współczesnej polskiej frazeologii ujawnia się metaforyka militarna. Analizy opierają się na zasadach frazeologii syntaktycznej. Badania wykazały, że w terminach militarnych ujmowane są przede wszystkim: SPÓR SŁOWNY; POLITYKA; EKONOMIA; PROCESY PSYCHICZNE; PROCESY FIZJOLOGICZNE; MIŁOŚĆ, ZALOTY. Metaforyka militarna ujawnia się w następujących typach frazeologizmów: I. Składających się z metaforycznego członu głównego, związanego pierwotnie z WALKĄ (ZBROJNĄ), oraz z członu określającego, który odsyła do sfery przeniesienia. II. Zawierających dwa metaforyczne komponenty – jeden z WALKI (ZBROJNEJ). III. Rejestrowanych w tekstach militarnych w postaci utrwalonych połączeń o określonym znaczeniu metaforycznym, metonimicznym, zaś w tekstach niemilitarnych zyskujących nową, przenośną semantykę. IV. Będących wariantami, derywatami związków rejestrowanych w tekstach militarnych. V. Pojawiających się w tekstach mówiących o WALCE (ZBROJNEJ) w postaci luźnych związków wyrazowych; ulegających frazeologizacji w tekstach niemilitarnych. VI. Nierejestrowanych w całości w tekstach militarnych, choć ich komponenty związane są z WALKĄ (ZBROJNĄ).