Sırru’l-Esrâr ve Matlau’l-Envâr'daki (1.-101. Varak) Deyimsel Yapılar

Abstract

Deyim, genellikle gerçek anlamından ayrı, kendine özgü bir anlam taşıyan kalıplaşmış söz öbeği; tabir anlamında kullanılmaktadır. Deyimler bir anda ortaya çıkmamıştır. Zaman içinde halkın kullanımı-na bağlı olarak bazı deyimler günümüze kadar gelmiş bazıları da unutulmuştur. Türkçedeki bu değişim süreçlerine ışık tutmak için Sırru'l-Esrâr ve Matlau’l-Envâr adlı eser oldukça önemlidir. Bu çalışmada, "Enverî" mahlasını kullanan bir şair tarafından kaleme alınan "Sırru'l-Esrâr ve Matlau’l-Envâr" adlı eserin 1.-101. varak arasındaki deyimsel yapılar incelenmiştir. Eser; halk deyişleri, günlük hayattan örnekler içerdiği için deyimler açısından oldukça zengindir. Yazma eserin belirlenen nüshaları arasından Süleymaniye Kütüpha-nesi Kemankeş Bölümünde 208 arşiv numarası ile kayıtlı olan nüsha esas alınmıştır.