112 Acil Çağrı Merkezi Çalışanlarının Stresle Başa Çıkma Yöntemlerinin Değerlendirilmesi

Abstract

Acil durumlarla karşılaşan kişilerin telefon aracılığıyla yardım talebinde bulunabilmeleri ve acil yardım hizmetlerinin koordinasyonunun sağlanabilmesi amacıyla kurulan 112 Acil Çağrı Merkezleri, işin niteliği ve çalışma sistemine özgü çeşitli zorluklarla karşı karşıyadır. Bu zorluklar nedeniyle, 112 Acil Çağrı Merkezi çalışanlarının yaşamında stres kaçınılmaz bir hal alırken, stresle başa çıkma yöntemlerinin kalitesi, koruyucu ve önleyici ruh sağlığı açısından belirleyici bir öneme sahiptir. Bu çalışmanın amacı, 112 Acil Çağrı Merkezi çalışanlarının stresle başa çıkma yöntemlerini incelemektir. Bu kapsamda, çalışanların stresle başa çıkabilmek için başvurdukları olumlu ve olumsuz yöntemler tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada genel tarama modeli gibi nicel araştırma yöntemlerinden yararlanılmıştır. Araştırmanın kapsamını Eskişehir'deki 112 Acil Çağrı Merkezi çalışanları (146 kişi) oluşturmuştur. Örneklem seçiminde tam sayım yöntemi hedeflenmiş ve araştırmaya 125 kişi katılmıştır. Anket tekniği kullanılarak, katılımcılara "Sosyo-Demografik Bilgi Formu" ve "Stresle Başa Çıkma Yöntemleri Envanteri" uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, 112 Acil Çağrı Merkezi çalışanlarının çoğunluğunun kadın (%60,8), 25-44 yaş aralığında (%66,4), evli (%60,8), önlisans veya lisans mezunu (%91,2) ve meslek olarak çoğunlukla ATT-Paramedik (%39,2) olduğu; kronik sağlık sorunları (%82,4), alkol veya madde kullanımı (%65,6) ve ailede bakım yükümlülüğü bulunmayan kişilerin (%88,0) çoğunlukta olduğu; meslekteki çalışma süresinin genellikle 10-19 yıl arasında (%41,6), Acil Çağrı Merkezi'ndeki çalışma süresinin ise 12-60 ay arasında (%48,8) ve çoğunlukla vardiya usulü çalışılmakta olduğu görülmüştür (%76,8). Stresle Başa Çıkma Yöntemleri Envanterinden alınan olumlu ve olumsuz puanlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuş (p < 0,05), bu fark olumlu yöntemler lehine olmuştur. Bu bulgular, 112 Acil Çağrı Merkezi çalışanlarının stresle başa çıkmada olumlu yöntemleri daha sık kullanma eğiliminde olduğunu göstermektedir. Ancak, stresle başa çıkma becerilerini artırmaya yönelik danışmanlık ve eğitim gibi koruyucu-önleyici ruh sağlığı hizmetlerinden daha fazla faydalanmaları gerektiği düşünülmektedir.