HER DÖNEMİN BEKLEME ODASI: GÖRÜNMEZ KENT TARLABAŞI

Abstract

Göçmen ve düşük gelirli grupların kentin belli bölgelerinde kümelenmesi bazılarının yaftaladığı gibi bir içe kapanma, ayrışma ve gettolaşma anlamına gelmez; aksine, yeni gelenler için, kente entegrasyonlarını kolaylaştıran “varış altyapıları” sunar. Tarlabaşı, İstanbul kent ekolojisinde göçmen nüfusların ilk yerleştiği mekan olarak kentin önemli varış noktalarındandır. Sahip olduğu sosyal ağlar ve kent merkezindeki konumu sayesinde bu mahalle bir “bekleme odası” karakteri sergiler. Tarihsel mimari dokusuna rağmen, yapı stoğunun köhnemişliği ve marjinal ekonomik faaliyetlerin hakim olması Tarlabaşı’nı ötekileştirilmeye ve damgalanmaya müsait kılmaktadır. Bu makalede, Tarlabaşı’nda bir sosyo-mekansal dönüşümün neden gerçekleşmediğini anlamaya çalışıyor, buradaki enformel ve illegal yapının tümüyle ayrıştırıcı bir dinamik olmadığını, sakinleri için kente “aşağıdan entegrasyon” fonksiyonu taşıdığını iddia ediyoruz. Tarlabaşı sakinlerinin İstanbul’un kentsel dokusuna klasik anlamda asimile olmasalar da farklı şekillerde entegre olduklarını ve kentsel ekosistemin vazgeçilemez unsurlarından biri olduğunu göstermeye çalışıyoruz. Bu makale, İtalo Calvino’nun Görünmez Kentler kitabının kılavuzluğunda, bir “bekleme yeri” olarak tanımladığımız Tarlabaşı’nda yaşanan değişimi anlamayı amaçlıyor.