HAKAS TÜRKÇESİNDEKİ YER VE MEKÂN ADLARININ ESKİ TÜRKÇEDEKİ İZLERİ

Fırat Üniversitesi sosyal bilimler dergisi Pub Date : 2024-05-06 DOI:10.18069/firatsbed.1445064

S. Yalçın, Mehmet Özeren

{"title":"HAKAS TÜRKÇESİNDEKİ YER VE MEKÂN ADLARININ ESKİ TÜRKÇEDEKİ İZLERİ","authors":"S. Yalçın, Mehmet Özeren","doi":"10.18069/firatsbed.1445064","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Ad bilim (onomastik), dil bilimin en önemli alanlarından birini oluşturmaktadır. Ad bilimin en önemli alt kollarından birini ise yer ve mekân adları oluşturmaktadır. Yer/mekân adları, kendi içinde özel yer/mekân adları (onimiler) ve özel bir adlandırmaya dayalı olmayan cins yer/mekân adları (apelyatifler) olarak ikiye ayrılmaktadır. Yer/mekân adları, dil bilimsel çalışmaların önemli bir bölümünü oluşturmakla beraber; geçmişe ışık tutması ve toplumların kültürel yapısını ortaya koyması açısından üzerinde en çok çalışılan alanlardan biri haline gelmiştir. Bu alanla ilgili olarak en dikkat çekici özelliklerden biri de yer/mekân adlarındaki Eski Türkçe izlerdir. Toplumların yerleşme ve kültür tarihinin aydınlatılmasında yer ve coğrafya adlandırmaları önemli kaynak malzemelerdir. Bu yönüyle toplumun tarihsel, kültürel ve sosyal izlerinin takip edilebildiği en önemli alanlardan birini oluşturan yer ve mekân adlarındaki Eski Türkçe izlerin tespit edilmesi, geçmişle kurulacak dil, tarih ve kültür ilişkileri açısından ayrı bir ehemmiyet taşımaktadır. Hakas Türkçesi söz varlığında yer alan yer ve mekân adlarındaki Eski Türkçe izler belirlenirken sözcüklerin tarihî dönemlerde kullanılmış olan biçimlerinin birebir korunmasıyla veya tarihî dönemlerdeki formuna en yakın bir şekilde eşleşmesiyle ortaya çıkan dil birimlerine yer verilecektir. Bu çalışmada Hakas Türkçesinde yer alan tüm yer ve mekân adlarının söz varlığı açısından taşıdığı Eski Türkçe izlerin ortaya çıkarılması hedeflenmektedir.","PeriodicalId":474800,"journal":{"name":"Fırat Üniversitesi sosyal bilimler dergisi","volume":" 24","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2024-05-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Fırat Üniversitesi sosyal bilimler dergisi","FirstCategoryId":"0","ListUrlMain":"https://doi.org/10.18069/firatsbed.1445064","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

Ad bilim (onomastik), dil bilimin en önemli alanlarından birini oluşturmaktadır. Ad bilimin en önemli alt kollarından birini ise yer ve mekân adları oluşturmaktadır. Yer/mekân adları, kendi içinde özel yer/mekân adları (onimiler) ve özel bir adlandırmaya dayalı olmayan cins yer/mekân adları (apelyatifler) olarak ikiye ayrılmaktadır. Yer/mekân adları, dil bilimsel çalışmaların önemli bir bölümünü oluşturmakla beraber; geçmişe ışık tutması ve toplumların kültürel yapısını ortaya koyması açısından üzerinde en çok çalışılan alanlardan biri haline gelmiştir. Bu alanla ilgili olarak en dikkat çekici özelliklerden biri de yer/mekân adlarındaki Eski Türkçe izlerdir. Toplumların yerleşme ve kültür tarihinin aydınlatılmasında yer ve coğrafya adlandırmaları önemli kaynak malzemelerdir. Bu yönüyle toplumun tarihsel, kültürel ve sosyal izlerinin takip edilebildiği en önemli alanlardan birini oluşturan yer ve mekân adlarındaki Eski Türkçe izlerin tespit edilmesi, geçmişle kurulacak dil, tarih ve kültür ilişkileri açısından ayrı bir ehemmiyet taşımaktadır. Hakas Türkçesi söz varlığında yer alan yer ve mekân adlarındaki Eski Türkçe izler belirlenirken sözcüklerin tarihî dönemlerde kullanılmış olan biçimlerinin birebir korunmasıyla veya tarihî dönemlerdeki formuna en yakın bir şekilde eşleşmesiyle ortaya çıkan dil birimlerine yer verilecektir. Bu çalışmada Hakas Türkçesinde yer alan tüm yer ve mekân adlarının söz varlığı açısından taşıdığı Eski Türkçe izlerin ortaya çıkarılması hedeflenmektedir.

查看原文本刊更多论文

哈卡斯土耳其语中古土耳其语地名和空间名的痕迹

地名学是语言学最重要的领域之一。地名学最重要的分支之一是地名和空间名。地名/空间名分为特殊地名/空间名（onymies）和非特殊命名法的通用地名/空间名（apelyatives）两种。虽然地名是语言学研究的一个重要组成部分，但在揭示历史和社会文化结构方面，地名已成为研究最多的领域之一。这一领域最显著的特征之一就是地名中的古土耳其语痕迹。地名和地理名称是揭示社会聚落和文化历史的重要原始资料。在这方面，确定地名和地名中的古土耳其语痕迹是可以追溯社会历史、文化和社会痕迹的最重要领域之一，对于与过去建立语言、历史和文化关系具有特别重要的意义。在确定哈卡斯土耳其语词汇中的地名和地名中的古土耳其语痕迹时，将包括因保留了历史时期的用词形式或与历史时期的用词形式最接近而产生的语言单位。本研究旨在揭示卡卡斯土耳其语中所有地名和空间名称在词汇方面所带有的古土耳其语痕迹。

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

求助全文

约1分钟内获得全文求助全文

来源期刊

Fırat Üniversitesi sosyal bilimler dergisi

自引率

0.00%

发文量