Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocukların Oyun Becerilerinin İncelenmesi

Abstract

Otizm spektrum bozukluğu sözel iletişim ve etkileşim alanlarında görülen problemler ile tekrarlayan takıntılı davranışların görüldüğü bir nörogelişimsel bozukluktur. Otizmli çocukların normal gelişim gösteren akranlarından farklılaştığı alanlardan birisi de oyundur. Bu araştırmanın amacı otizm spektrum bozukluğu olan çocukların oyun becerilerinin incelenmesidir. Araştırmanın temel amacı doğrultusunda otizmli 18 çocuğun oyun becerileri, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde incelenmiştir. Araştırma öncesinde dört farklı oyun türü belirlenmiş ve oyun türlerine uygun birer oyuncak seçilmiştir. Her bir çocuk için ayrı bir gözlem oturumu planlanarak veri toplama süreci gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri otizmli çocukların gözlem oturumunda çekilen video kayıtları ve araştırmacının oturumlarda tuttuğu gözlem kayıt notları ile toplanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler, içerik analizi yöntemiyle incelenerek kodlara ayrılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına bakıldığında, otizmli çocukların en çok dramatik oyunda ve işlevsel oyunda oyuncağı işlevine uygun olarak kullandıkları gözlenmiştir. Çocuklar en çok kurallı ve yapı inşa oyunlarında oyuncağın işlevi dışında kullanmışlardır. Otizmli çocuklar oyun sürecinde tekrarlayan ve takıntılı davranışlar göstermiştir. Oyunda sergilenen iletişim becerileri bulgularına göre ise işlevsel, dramatik ve kurallı oyunda göz teması kuran çocuk sayısı, kurmayan çocuklara göre fazladır. Çalışma grubunun ortalama olarak üçte biri araştırmacıyla sözel iletişim başlatma davranışlarında bulunmuştur. Ekolali gösteren bir çocuk, bütün oyun türlerinde araştırmacının yönergelerini tekrar etmiştir.