Zasilanie, wydajność i cechy hydrochemiczne wód źródeł Czarnej Wody

Abstract

Czarna Woda zwana również Czarną Wdą płynie w głębokiej dolinie – rynnie Jeziora Dobrego. W jej zlewni występują dwa duże obszary źródliskowe. Jedno ze źródlisk znajduje się w pobliżu dawnej kaszubskiej osady Trzy Młyny. Warunki geomorfologiczne, hydrogeologiczne i hydrograficzne tego terenu sprawiają, że od prawie 200 lat wody tego źródliska są wykorzystywane do hodowli ryb. Jednocześnie jest to teren chroniony prawem, znajduje się bowiem w zasięgu Obszaru Chronionego Krajobrazu Puszczy Darżlubskiej, obszaru Natura 2000 Trzy Młyny PLH220029 oraz rezerwatu leśnego Źródliska Czarnej Wody. Źródliska Czarnej Wody zasilane są wodami infiltracyjnymi poprzez rozbudowany system cyrkulacji wód podziemnych, połączony z czwartorzędowym poziomem wodonośnym. Głównym czynnikiem kształtującym reżim źródeł Czarnej Wody jest infiltracja. Teren rezerwatu jest bardzo zróżnicowany, a na uwagę zasługuje tu silna erozja wsteczna, będąca efektem intensywnego wypływu wód ze źródlisk. Badania wydajności wypływów przeprowadzano patrolowo w roku 2009 (PIG-PIB) i 2015 (Katedra Hydrologii). Próbki do analiz chemicznych (NO2, NO3, NH4, SO4 i Cl) pobrano tylko w 2009 r. Na podstawie przeprowadzonych obliczeń można stwierdzić, że wydajność źródlisk Czarnej Wody (wszystkich wypływów) wynosi około 152 dm3∙s−1, a po uwzględnieniu dodatkowego zasilania na obszarze alimentacji może przekraczać 167 dm3∙s−1. Szacuje się, że prawie wszystkie te wody odprowadzane są przez źródła znajdujące się w rezerwacie. Według pomiarów patrolowych ilość wody źródlanej wynosi około 116 dm3∙s−1. Jak wykazano, wody źródlisk Czarnej Wody pochodzące z międzymorenowego poziomu wodonośnego są odporne na antropopresję. Ich skład chemiczny jest najczęściej zbliżony do naturalnego tła (tab. 4). Jedynie w przypadku dwóch źródeł stwierdzono nieznaczny wzrost zawartości związków azotu oraz chlorków i siarczanów.