Bisiklet kullanımını etkileyen sosyo-kültürel faktörlerin belirlenmesi: Denizli Kenti Örneği

Abstract

Bisikletin ve bisiklet kullanımının yaygınlaştırılması politikaları halkın bisiklet kullanımına bakış açısını belli oranda değiştirirken, bisiklet altyapı sistemlerinin oluşturulması ve bisiklet kullanımını özendirici çalışmaların yaygınlaşmasında da etkili olabilmektedir. Kentlerde günümüzde bisikletin ulaşım amacıyla kullanımını etkileyen çeşitli faktörler bulunmaktadır. Bu faktörler, yerel, bölgesel ve ulusal politika yapıcıları ile özel ve sivil toplum kuruluşları tarafından çıkarılan yasal düzenlemeler, raporlar, stratejiler, plan ve projeler ile kentin sahip olduğu doğal, sosyo-kültürel ve ekonomik özellikler, kullanıcı tutum ve davranışları şeklinde sıralanabilir. Bu çalışma kapsamında sürdürülebilir ulaşım alternatifi olarak görülen bisikletli ulaşımın yaygınlaşmasında temel unsurlardan biri olan sosyo-kültürel faktörlerin etkisinin Denizli kenti özelinde belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Denizli kent merkezini oluşturan Merkezefendi (410 kişi) ve Pamukkale (453 kişi) ilçelerinde 863 kişi ile yüzyüze bir anket çalışması yapılmıştır. Yapılan anket çalışması sonucu halkın bisiklet kullanımı üzerinde etkisi olduğu düşünülen sosyo-kültürel faktörler belirlenmiştir. Yapılan istatistiksel analiz sonuçlarına göre bu faktörlerin; arkadaş baskısı, fiziksel görünüş ve toplum baskısı olmak üzere üç alt faktör altında birleştiği görülmektedir. Çalışma sonunda bu faktörlerin etkisinin azaltılmasıyla Denizli kentinde bisiklet kullanımının yaygınlaşmasına katkı sağlayacak bir takım öneriler geliştirilmiştir.