YENİ OLGULAR DOĞRULTUSUNDA 20.YÜZYILDA AZERBAYCAN ŞİİRİNDE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK

Abstract

YENİ OLGULAR DOĞRULTUSUNDA 20.YÜZYILDA AZERBAYCAN ŞİİRİNDE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK Öz Büyük devlet adamı ve fikir adamı Mustafa Kemal Atatürk'ün sadece siyasi faaliyeti değil, hayatı, devlet kurma yöntemi, ideolojisi, zafer kazanma yeteneği tarih sahnesine çıktığı dönemden Azerbaycan`da meşhur olmuştur. Bu yönde bilimsel eserler kaleme alınmış, heykelleri, büstleri yapılmış, resimleri çizilmiştir. Onun istiklal mübarizesi Azerbaycan`da “Türkiye`nin istiklalı uğruna mübarizesi” resmi ideoloji gibi kabul edilmiştir. Çağdaş araştırmalara dayanarak söyleyebiliriz ki, Atatürk imgesinin edebiyatda, şiirde oluşması olguları otuzuncu yıllara dayanır. 30`lı yıllarda, Atatürkcülüğün yasaklandığı bir dönemde Azerbaycan şairi, Stalin katliamının kurbanı olmuş Mikayıl Müşfik`in "Atatürk" şiirini kaleme alması önemli ve onurlu olgulardandır. Ne yazık ki, bu şiirin kaleme alınmasıyla ilgili bilgi aşağı yukarı 80-90 yıl sonra, 2017 yılında bilinmektedir. Makalede 20. Yüzyıl Azerbaycan şiirinde 30`lı yıllardan günümüze kadar büyük Mustafa Kemal Atatürk`e adanmış şiirler sosyo-politik durumlar, mevcüt ideoloji, sanatsal değeri açısından inceleniyor ve bu doğrultuda Mikayıl Müşfik, Bahtiyar Vahapzade, Halil Rza Ulutürk, Refık Zeka Handan, Zelimhan Yakup`un şiirleri konumuz açısından öneriliyor. Anahtar kelimeler: Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye, Azerbaycan, Ulusal Şiir, 20.Yüz Yıl MUSTAFA KEMAL ATATURK IN AZERBAIJAN POETRY IN THE 20TH CENTURY IN ACCORDANCE WITH THE NEW FACTS Summary Not only the political activities of the great statesman and intellectual Mustafa Kemal Ataturk, but also his life, his method of establishing a state, his ideology and his ability to win, became famous in Azerbaijan from the time he appeared on the stage of history. Scientific works have been written, statues and busts have been made and paintings have been drawn in this direction. His struggle for independence was accepted as the official ideology in Azerbaijan, such as "Turkey's struggle for its independence". Based on contemporary research, we can say that the formation of the image of Ataturk in literature and poetry dates back to the thirtieth year. It is an important and honorable fact that in the 1930s, at a time when Ataturkism was banned, Azerbaijani poet Mikayil Mushfig, who was a victim of the Stalin massacre, wrote the poem "Ataturk". Unfortunately, information about the writing of this poem became known approximately 80-90 years later, in 2017. In the article, the poems dedicated to the great Mustafa Kemal Ataturk in 20th century Azerbaijani poetry from the 30s to the present are examined in terms of socio-political situations, current ideology and artistic value, and in this direction, the poems of Mikayil Mushfig, Bakhtiyar Vahapzadeh, Khalil Rza Uluturk, Refik Zeka Khandan, Zelimkhan Yaqub are recommended for our subject. Key words: Mustafa Kemal Ataturk, Turkey, Azerbaijan, National Poetry, 20th Century