Artistic Expression in Traditional Life: Ornament and Artistic Transformations in Western Anatolian Women

Abstract

Kültürel alışkanlıklardan doğan ve genellikle toplumsal mesajlara dayalı olan geleneksel kadın süslenme biçimleri kişisel zevklerle değişiklik göstermektedir. Kendine özgü tercihlerle oluşup moda haline gelen biçimler, günlük ya da eğlence ortamlarında kendini göstermektedir. Çalışmada süslenme olgusu, doğuş nedenlerine, anlamına, içeriğine ve ortamına bağlı olarak ele alınmıştır. Süslenmedeki etkiler daima olumlu estetik izlenimler bırakır. Farklı biçimlerdeki uygulamalarıyla kadın, süslenme eğilimini gerek bölgesel gerekse kültürel veya kişisel stiliyle sunmuştur. Günümüzün artistik anlayışıyla ölçülüp değerlendirildiğinde geleneksel kadın süslenmesi, günümüz uygulamalarını etkileyip aydınlatacak çeşitliliğe ve farklılığa sahiptir. Bu zenginlik, uluslararası kullanıma olanak sağlayacak kadar güçlü bir potansiyel içermektedir. Bu amaçla İzmir, Aydın, Muğla’dan seçilen yerleşim birimlerinde geleneksel kadın süslenmesi üzerine yapılan uygulamaların tespitiyle başlanan çalışmada, geleneksel imgelerin ve uygulamaların iletişimsel çözümlemeleri yapılmış, artistik süreçten geçirilip fütüristik tasarımlar konusunda eskizler oluşturulmuştur. Geleneksel kültürün ve yaşam biçiminin izlerini taşıyan anlamlarla dolu bu süslenme biçimleri, gelinlerde yüz yazma çeşitleri, geleneksel baş süsleme ve bağlama şekilleri, kına yakma biçimleri ve saç kesimleri kapsamında incelenmiştir. Vurgulanması gereken önemli nokta, bu çalışmanın yalnızca otantizme dayalı bir çalışma olmadığı, süslenmeye dair yaşayan kültürün tespiti ve sahnede kullanılabilecek artistik tasarımlar üretme sürecinde geleneksel verilerin kullanılması olduğudur. Etnik mirasın güncel tasarımı ile yeniden kullanılır olması, çalışmanın özgün kısmı olarak değerlendirilmektedir.