Kwestionowanie prawa do zasiłku macierzyńskiego w świetle naruszenia praw podstawowych przedsiębiorcy

Abstract

Celem artykułu jest omówienie występujących od lat kontrowersji dotyczących uprawnień organu rentowego w zakresie możliwości kwestionowana wysokości deklarowanej przez przedsiębiorcę najwyższej podstawy wymiaru składek z tytułu prowadzenia przez niego pozarolniczej działalności. Poruszono problem zmieniającej się linii orzeczniczej SN dotyczącej omawianej kwestii, co wywołuje u ubezpieczonych niepewność w zakresie przysługujących im praw i osłabia zaufanie do organów władzy publicznej. Powyższa kwestia została przeanalizowana w kontekście ciężarnych kobiet, które krótko przed spodziewanym porodem, zakładały i prowadziły jednoosobową działalność gospodarczą, deklarując kwotę od najwyższej, ale dopuszczalnej w  świetle ustawy, podstawy wymiaru składek. W konsekwencji po porodzie matka otrzymywała wysoki zasiłek macierzyński. W artykule zwrócono uwagę na główne prawa przedsiębiorców, które mogą zostać naruszone w przypadku nieuprawnionego rozszerzenia kompetencji organu rentowego. Na szczególną uwagę zasługują niedawno wydane wyroki SN z 2.03.2023 r. (II NSNc 107/23, LEX nr 3501383), wyrok SN z 15 czerwca 2023 r. (II NSNc 197/23, LEX nr LEX nr 3570878), wyrok z 22 czerwca 2023 r. (II NSNc 204/23, LEX nr 3575072) oraz uchwała SN z 29.11.2023 r. (III UZP 3/23, LEX nr 3648265)..