Standardy praw człowieka w zakresie autopsji i ekshumacji – refleksje na gruncie prawa i praktyki Rady Europy

Abstract

Sekcja zwłok i ekshumacja uważane są za naruszenie jednego z największych świętości ludzkości, jaką jest spokój zmarłych. Większość religii i kultur opowiada się za niemal całkowitym poszanowaniem tej wartości. Są jednak sytuacje, w których konieczna jest interwencja w ten spokój. Interwencje te uzasadnione są koniecznością ustalenia przyczyn zgonu, okoliczności zgonu, losów zmarłego czy koniecznością należytego kultu. Istotne jest jednak, aby ingerencja była przeprowadzana zgodnie z najwyższymi możliwymi standardami postępowania. Niestety, standardy ten jest możliwy do osiągnięcia na poziomie krajowym tylko czasami. Ze względu na uniwersalność wartości wiele w tym zakresie można wyczytać z działalności prawodawczej Rady Europy i orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Celem analizy jest rekonstrukcja tych standardów oraz wskazanie ich skuteczności i ewentualnej potrzeby zmian lub uzupełnień. Daje także wgląd w najczęstsze przyczyny naruszania praw osób będących bliskimi zmarłego.