Türk soylulara Türkçe öğretiminde öğrenci hatalarının yazma becerisi üzerinden belirlenmesi ve nedenlerinin ortaya çıkarılması (Kırgızistan’da Türkçe öğretimi örneğinde)

Abstract

Yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi çalışmaları dünyada her geçen gün artarak devam etmektedir. Türkçenin öğretildiği ülkeler arasında akraba topluluklar olarak da adlandırılan Türk Cumhuriyetleri de yer almaktadır. Bu ülkelerden biri olan Kırgızistan’da her kademedeki öğrenci için Türkçe eğitim öğretim faaliyetlerini sürdüren okulları bulmak mümkündür. Türk soylulara Türkçe öğretimi, yabancılara Türkçe öğretiminden farklılık göstermektedir. Kırgızca ve Türkçe, ortak kökten gelmiş lehçelerdir. Bundan dolayı aralarında sözcük bilimsel, biçim bilimsel, söz dizimsel yönden pek çok ortak nokta bulunmaktadır. Bu ortak noktalar Türkçe öğreniminde kolaylaştırıcı etki oluşturmaktadır. Bununla birlikte Kırgızca ve Türkçe arasında bazı anlamsal ve biçimsel farklı kullanımları da görmek mümkündür. Bu farklı kullanımlar öğrencilerin sistematik hatalar yapmalarına sebep olmaktadır. Öğrencilerin dil seviyeleri ilerlemiş olsa bile bu hataları yapmaya devam ettikleri görülmektedir. Bu tarz hataların tespit edilmesi, nedenlerinin ortaya konması; çözüm önerilerinin geliştirilmesine ve Türk soylulara yönelik özel materyallerin hazırlanmasına katkı sunacaktır. Buradan hareketle Kırgızistan’da Türkçe öğretiminde yazma becerisinde karşılaşılan hata türlerini ve nedenlerini ortaya koymayı amaçladığımız bu çalışmada nitel araştırma yöntemi uygulanmıştır. Bizzat Türkçe öğretimini gerçekleştirmiş olduğumuz aynı düzeyde 36 kişinin farklı zamanlarda değişik konularda yazmış oldukları 72 adet kompozisyonu döküman analizi esasında incelenmiş ve burada tespit edilen hatalar fişlendikten sonra bilgisayar ortamına geçirilerek analiz edilmiş ve sık görülen hata türleri belirlenmiştir. Bu hatalar sözcük, ek, cümle düzeyinde belirlendikten sonra Kırgızca kullanımlarla karşılaştırılmış ve hataların nedenleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Kırgızistan’da Türkçe öğreniminde, Kırgız öğrencilerin yazma becerisine yönelik yapmış oldukları hataların, kendi dillerindeki benzer kullanımlardan hareket etmeleri, farklılıkları görememeleri ve bunun sonucu yanlış genellemeler yapmalarından kaynaklı olduğu görülmüştür.