Kamil serisinin Türkçeden Arapçaya yapılan çevirilerinin çocuk edebiyatı bağlamında biçim, içerik ve çeviri yönünden incelenmesi

Abstract

Çeviri farklı coğrafyalardaki insanların birbirlerini tanımasına, hiç görmediği kişilerin veya toplumların kültürlerini anlamasına yardımcı olan en önemli faktörlerden biridir. Çocuk edebiyatı da bu bağlamda yaşı küçük bireyler için vazgeçilmez bir araçtır. Küçük bireyler evlerinde, okullarında okudukları çeviri kitaplar sayesinde ötekini anlama, başka kültürleri tanıma fırsatı bulabilmektedir. Bu çalışmada Şebnem Güler Karaca'nın, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2005 yılında “Türk Kültür, Sanat ve Edebiyat Eserlerinin Dışa Açılımını Destekleme Projesi” ismiyle başlatılan ve kısaca TEDA olarak adlandırılan proje kapsamında Türkçeden Arapçaya çevrilen beş kitaplık Kamil serisi biçim, içerik ve çeviri yönlerinden incelenmiştir. Kitapların çevirisi Muhtab Muhammed tarafından 2017 yılında yapılmıştır. Kitapların orijinal ismi Kamil'ken hedef metinde Halid olarak hayat bulmuştur. Her iki dile ait seri biçimsel özellikler bakımından incelendiğinde eserlerin ebat, sayfa sayısı, kağıt kalitesi, mizanpaj, renklendirme ve içerik düzenlemesi olarak aynı olduğu görülmüştür. Ayrıca kaynak metnin konusu, karakterlerin özellikleri, tema, içerik de hedef metinde büyük derecede korunmuştur. Çeviri bağlamında ise çevirmenin özellikle deyimler ve atasözleri, kalıp ifadeler, ikilemelerin çevirisinde birtakım sıkıntılar yaşadığı; bazı şiir, şarkılarda içeriği çevirirken melodi ve ritimden uzaklaştığı, sıkça eksiltmelere başvurduğu ve bunun da yazarın üslubunu hedef metinde zayıflattığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Ayrıca çevirmenin kaynak metinde bulunan Türkiye'deki birçok yer ismini çıkararak ideolojik bir tutum izlediği kanısına varılmıştır.