The Problem of Application of the “Monetary Limits” in Terms of Subject and Time in Administrative Jurisdiction

Abstract

İdari yargı sistemimizde, “konusu paraya ilişkin olan” idari davalar ile “konusu paraya ilişkin olmayan” idari davalar, bazı açılardan farklı usul kurallarına tabi kılınmıştır. Bu bağlamda, “konusu paraya ilişkin olan” idari davalarda; idare ve vergi mahkemelerinde açılan davanın “tek hâkim”le mi yoksa “kurul/heyet” hâlinde mi çözümleneceğinin belirlenmesi, ilk derece aşamasında “duruşma” yapılması zorunluluğu doğup doğmayacağının tespit edilmesi ile verilen nihai karara karşı “olağan kanun yolları”na başvuru hakkı tanınıp tanınmayacağının saptanması bakımından belirli “parasal sınırlar”a dayanan ayrıksı bir rejim öngörülmüştür. Ancak “parasal sınırlar”ın hangi idari davalar bakımından, nasıl uygulanacağı hususunda müphemlik vardır. Keza, “parasal sınırlar”ın enflasyon karşısında değerini koruyabilmesi amacıyla her yıl “yeniden değerleme” oranında artırılarak güncellenmesinin, derdest idari davaları etkileyip etkilemeyeceği hususunda da tereddüt yaşanmaktadır. Açıkçası, “parasal sınırlar”ın “konu” ve “zaman” bakımından uygulanmasında; başta “hukuki belirlilik” ve “öngörülebilirlik”, hatta, ayrıca “eşitlik” ilkeleri ile “mahkemeye erişim” ve “hükmün denetlenmesini talep etme” / “iki dereceli yargılanma” hakları bağlamında ortaya çıkan sorunlar, bu makalenin hareket noktasını oluşturmaktadır. Bu minvalde, idari yargılama usulü sistemimizde öngörülen “parasal sınırlar”a ilişkin yasal düzenlemelerin sorgulanmaya muhtaç olduğuna dikkat çekilen çalışmanın amacı; anılan hukuki sorunun/sorunların, temelleri ortaya konularak, yargı kararları ekseninde etraflıca irdelenmesi ve meselenin hâlli için “hukuk devleti” ilkesine en uygun çözüm önerilerinin geliştirilmesidir.