Çok Kriterli Karar Verme Metodu AHP ve CBS Teknolojisi Kullanılarak Sera Yer Seçimi: Aksu İlçesi Örneği

Abstract

Yer seçim birden çok faktörün ele alındığı kompleks yapısı olan bir işlemdir. Bu çalışmanın amacı, uzaktan algılama (UA), coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ve çok kriterli karar (ÇKK) metotu kullanılarak sera için uygun alanların belirlenmesidir. Çalışma alanı Türkiye’nin seracılık faaliyetlerinin yoğun olduğu bölge olması nedeniyle Antalya ili, Aksu ilçesi seçilmiştir. UA ve CBS veri toplama metotları ile on iki mevcut kriter (eğim, bakı, suya, yola ve nüfus yoğunluğuna yakınlık, toprak özellikleri, nem, yağış, sıcaklık, güneşlenme şiddeti, güneşlenme radyasyonu ve rüzgâr şiddeti), sera uygun alan seçimini gerçekleştirmek için kullanılmıştır. Kriterlerin ağırlıkları, analitik hiyerarşi süreci (AHP) matrisi ile elde edilmiştir. Tutarlılık oranı (CR) ve tutarlılık endeksi(CI) sırasıyla 0,067 ve 0,099 olarak elde edilmiştir. Çalışma alanı içinde farklı yasal ve yönetmelikler gereği seçim dışında kalması gereken alanlar çalışma alanından maskeleme metotu ile dışarı çıkarılmıştır. Çalışma alanı uygun olmayan, az uygun, orta uygun, uygun, en uygun şeklinde beş sınıfa ayrılmıştır. Bu alanlar sırasıyla 136,51 ha, 751,61 ha, 155,04 ha, 216,41 ha, 411,71 ha’dir. Sera için En Uygun Alan, çalışma alanin %24,63’ünü kapsamaktadır. Çalışma metotu ile belirlenen sera yer seçimi ile yatırımcının altyapı, enerji ve pazar gibi zorunlu giderlerinin minimum indirilmesi gerçekleştirilebilmektedir. Ayrıca yer belirleme için gerekl olan veriler gelecekte güncellenebilir özelikte olması önerilen modelin gelecekte kullanılabilirliğini ve gelişebilirliğini artırmaktadır.