Use of Wheat and Corn Gluten in Ruminant Nutrition

Abstract

Hayvancılık temel ürünleri (et, süt ve yumurta) hızla artan dünya nüfusunun gıda ihtiyacını karşılamasının yanı sıra elde edilen yan ürünler deri, tekstil ve sanayi endüstrisine kaynak sağlamaktadır. Son yıllarda rendering ürünlerin (kan unu, et unu, kemik unu vb.) yem hammaddelerin yasaklanmasından sonra bitkisel kökenli protein kaynaklarının önemi artmıştır. Hayvansal ürünlere talebin artmasına bağlı olarak yem üretimi de doğrusal yönlü artış göstermektedir. Soya küspesi, ayçiçeği küspesi, kolza küspesi ve aspir küspesi gibi protein oranı yüksek ve güvenilir bitkisel kaynaklar sıklıkla hayvan beslemede kullanılmaktadır. Ancak bitkisel kökenli protein kaynaklarının kısıtlı olması nedeniyle hem mevcut kaynakların hızla tükenmesine hem de alternatif protein kaynak arayışına neden olmaktadır. Ayçiçeği küspesi ülkemizde en çok üretilen protein oranı yüksek bitkisel kaynaklı yem hammaddesi olmasına rağmen aminoasit kompozisyonunun hayvanların ihtiyacını tam olarak karşılayamamaktadır. Soya küspesi protein ve lizin bakımından zengin, biyolojik değerliliğinin yüksek olması nedeniyle büyükbaş, küçükbaş, kanatlı ve pet hayvanlarının beslenmesinde önemli bir protein kaynağıdır. Fakat ülkemizde toprak, iklim ve coğrafi koşullar buğday ve mısır gibi birçok ürünün yetiştirilmesi için uygun olmasına rağmen ortam şartlarına yeterli adaptasyon sağlayamadığı için soya bitkisi üretimi yetersiz kalmaktadır. Buğday, mısır, arpa ve çavdar gibi tahıl tanelerinin işlenerek nişasta, kabuk ve diğer kısımlarının ayrılması ile geride kalan protein yapısındaki maddeler gluten yapısını oluşturmaktadır. Hayvancılık işletmelerinin giderlerinin ortalama %60-70’ini yem masrafları oluşturmaktadır. Yem hammaddelerinin kalitesi hayvanların tüketimi sonucunda performans parametrelerindeki değişimlerle ortaya çıkmaktadır. Buğday ve mısır gluteninin hayvan beslemede kullanılma olanakları araştırılarak ruminantlar üzerinde yapılmış bazı çalışmalara yer verilmiştir.