{"title":"Analitik Hiyerarşi Süreci ve Veri Madenciliği Teknikleriyle Hibrit bir Karar Destek Sistemi Uygulaması: Tam Kan Sayımı Değerleri ile Kovid19 Tanısı","authors":"Ahmet Bursali, Aslı Suner","doi":"10.52831/kjhs.1340717","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Amaç: Veri madenciliği teknikleri, yapay zeka tabanlı teşhislerin doğruluğunu önemli ölçüde arttırmaktadır. Bu çalışmada Kovid19 hastalarının tam kan sayımı (hemogram) değerlerinde, veri madenciliği teknikleri ile sınıf dengesizliği probleminin üstesinden gelen bir özellik seçimi yöntemi kullanılmıştır. Yöntem: Dengelenen veri setinde, sayısı azaltılan değişkenlere çok kriterli karar verme yaklaşımlarından biri olan analitik hiyerarşi süreci (AHP) yöntemi uygulanmıştır. AHP yöntemi ve uzman görüşleri kullanılarak makine öğrenmesi ile elde edilen değişkenlerin öncelikleri belirlenmiş ve halka açık verilerle bir karar modeli oluşturulmuştur. Bu karar modelinin bir web uygulaması tasarlanarak karar destek sisteminin son kullanıcılara ulaştırılması hedeflenmiştir. Ayrıca, karar destek sisteminin kullanılabilirliği ve kullanıcı memnuniyeti değerlendirilmiştir. Bulgular: Bu karar desteği ile hastaneye Kovid-19 hastalığı şüphesi ile gelen bir kişinin görüntüleme ve PCR testi sonuçları elde edilene dek, hemogram sonuçları ile hastanın Kovid-19 olma durumu hakkında tahminde bulunulabilecektir. Sonuç: Sonuç olarak, hastanın daha hızlı bir şekilde izole edilmesine ve başlangıç tedavinin uygulanmasına imkan tanınabilecektir.","PeriodicalId":212263,"journal":{"name":"Karya Journal of Health Science","volume":"12 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-10-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Karya Journal of Health Science","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.52831/kjhs.1340717","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
Amaç: Veri madenciliği teknikleri, yapay zeka tabanlı teşhislerin doğruluğunu önemli ölçüde arttırmaktadır. Bu çalışmada Kovid19 hastalarının tam kan sayımı (hemogram) değerlerinde, veri madenciliği teknikleri ile sınıf dengesizliği probleminin üstesinden gelen bir özellik seçimi yöntemi kullanılmıştır. Yöntem: Dengelenen veri setinde, sayısı azaltılan değişkenlere çok kriterli karar verme yaklaşımlarından biri olan analitik hiyerarşi süreci (AHP) yöntemi uygulanmıştır. AHP yöntemi ve uzman görüşleri kullanılarak makine öğrenmesi ile elde edilen değişkenlerin öncelikleri belirlenmiş ve halka açık verilerle bir karar modeli oluşturulmuştur. Bu karar modelinin bir web uygulaması tasarlanarak karar destek sisteminin son kullanıcılara ulaştırılması hedeflenmiştir. Ayrıca, karar destek sisteminin kullanılabilirliği ve kullanıcı memnuniyeti değerlendirilmiştir. Bulgular: Bu karar desteği ile hastaneye Kovid-19 hastalığı şüphesi ile gelen bir kişinin görüntüleme ve PCR testi sonuçları elde edilene dek, hemogram sonuçları ile hastanın Kovid-19 olma durumu hakkında tahminde bulunulabilecektir. Sonuç: Sonuç olarak, hastanın daha hızlı bir şekilde izole edilmesine ve başlangıç tedavinin uygulanmasına imkan tanınabilecektir.