Savunma ve Yayılma Paradoksu Çerçevesinde Rus Çarlığı’nın Emperyal Jeopolitiği

Abstract

Sanayi Devrimi ertesinde buhar gücünden faydanalanan teknolojiler deniz ve kara ulaşımında devletlerin menzillerini ve coğrafi vizyonlarını devrimsel bir biçimde değiştirdi. Geleceğe yönelik yapılan bu değişimler sadece tek bir alanda gerçekleşmedi. Askeri teknolojilerdeki hızlı gelişmenin eşliğinde devletler imkanları dahilinde güçlerini sınırlarının çok ötesine taşıma yeteneğine sahip olduklarında, coğrafyayı siyasal ve stratejik olarak yeniden yorumlamaya başladılar. Özellikle 19. Yüzyılın sonunda bu yorumlar emperyal jeopolitiğin yükselişini temsil etti. 1815’ten sonra Avrupa’nın büyük güçleri arasında başat statüsünü pekiştiren Rusya, 19. yüzyılın devamında üç emperyal coğrafyada aktive oldu. Bu coğrafyalar Avrupa, Balkanlar-Osmanlı İmparatorluğu ve Asya olarak belirginleştiler. Çarlığın bu üç coğrafyada izlediği stratejiler savunma ile yayılma arasında değişiklik gösterdi. Rus Çarlığının üç emperyal coğrafyadaki aktivasyonu, karar alıcıları çevreleyen entelektüel alanda da jeopolitik düşüncelerin canlanmasını sağladı. Rus kültürel ve tarihsel birikimlerinden de beslenen bu düşünceler Rus Çarlığının emperyal politiğini oluşturdu. Bu makalenin amacı Rus Çarlığının 19. Yüzyıldaki stratejisi çerçevesinde Çarlık Rusya’sının jeopolitik düşüncesini analiz ederek tanıtmaktır.