Dowód z opinii biegłego – współczesne trudności i wyzwania na gruncie polskiego procesu karnego

Abstract

Instytucja biegłego sądowego ma ogromne znaczenie nie tylko w Polsce, lecz także w innych państwach. Rola biegłego jest znacząca i z całą pewnością, dowód uzyskany z opinii biegłego stanowi współcześnie jeden z najważniejszych dowodów w procesie karnym. Instytucja biegłego sądowego w Polsce od wielu lat wymaga zmian legislacyjnych. Dotychczasowe projekty ustawy o biegłych sądowych nie doczekały się uchwalenia. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie aktualnej problematyki w zakresie wydawania opinii przez biegłych sądowych w Polsce. Autorka prezentuje współczesne trudności, z jakimi boryka się polski proces karny oraz zakres zmian, które winny zostać opatrzone nowelizacją prawa, a także wypracowaniem dalszych standardów na gruncie polskiej judykatury i doktryny. Analiza ustawodawstwa, orzecznictwa, literatury przedmiotu oraz ilościowa interpretacja danych zebranych z różnych źródeł jednoznacznie skłania do podstawowej refleksji, jaką jest konieczność zmian w polskim systemie prawa. Istotne zagadnienia dotyczące funkcjonowania biegłych, wokół których należy koncentrować dyskusje i które należy uwzględnić przy tworzeniu regulacji prawnych, można skatalogować w następujących płaszczyznach: wybór kandydatów i kryteria oceny ich kompetencji oraz „przydatności dla procesu”, ewidencjonowanie list biegłych sądowych, kontrola funkcjonowania biegłych. Ponadto, sposób powoływania biegłych, sporządzania przez nich opinii, poziom wynagrodzenia, podnoszenie kwalifikacji, czy wreszcie dyrektywy i standardy oceny dowodu z opinii biegłego.