Türkiye’de 2011-2021 Yılları Arasında Biyoloji Eğitimi Alanında Yapılan Yüksek Lisans ve Doktora Tezlerinin İçerik Analizi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de 2011-2021 yılları arasında biyoloji eğitimindeki lisansüstü tezlerin farklı değişkenler açısından incelenmesidir. Çalışma, doküman incelemesi yöntemine göre yapılmıştır. Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığının Ulusal Tez Merkezi’nde yayınlanmış, erişime açık ve tam metin içeren 215 tez incelenmiştir. İnceleme için lisansüstü tez inceleme formu hazırlanmıştır. Formda 18 kriter bulunmaktadır: Tezin yayınlanma yılı, yayımlanan üniversite, tez türü, tez dili, anahtar kelimeler, araştırma konuları, amaçlar, öğretim yöntem/teknik/desenleri, araştırma yöntem ve desenleri, örneklem/çalışma grubu, örnekleme yöntemi, bağımlı-bağımsız değişkenler, veri toplama araçları, veri analiz yöntemleri, sonuçlar, kaynaklar, sayfa sayısı ve ekler bölümü. Veriler, içerik analizi tekniğiyle analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, en fazla tezin 2019 yılında yayınlandığı, yüksek lisans tez sayısının daha fazla olduğu, tezlerin çoğunun Gazi Üniversitesi’nde yayınlandığı ve çoğunun Türkçe yazıldığı, en fazla kullanılan anahtar kelimenin biyoloji eğitimi olduğu, araştırma konusu olarak en fazla öğretim yöntem ve teknik ile ilgili konularda çalışıldığı belirlenmiştir. Çalışmalar, en çok ortaöğretim kademesinde yoğunlaşmış ve en çok tarama yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak en çok test, veri analizi yöntemi olarak en çok faktör analizi yöntemi kullanılmıştır. Tez sonuçlarının olumlu yönde bulunduğu, Türkçe ağırlıklı kaynak türlerinin daha fazlkullanıldığı ve doktora tezlerinin sayfa sayısının daha fazla olduğu görülmüştür.