TÜRKIYE SELÇUKLULARI DEVLETİ ZAMANINDA ANADOLU LİMAN KENTLERİ VE BU KENTLERDEKİ SELÇUKLU ESERLERİ

Abstract

Türklerden önce “Anadolu” diye adlandırılan Bizans egemenliğindeki günümüz Türkiye’sinin egemenlik altına alınma sürecinde çeşitli faaliyetlerde bulunan Türkiye Selçukluları Devleti, fetih hareketine giriştikleri bu toprakların liman kentlerini de sınırlarına dâhil etmeyi hedeflemişlerdi. Böylece hem bu topraklarda kalıcı olmayı hem de ticari ve ekonomik açıdan güçlü konuma gelmeyi amaçlayan Türkiye Selçukluları, bu nedenle Akdeniz ve Karadeniz kıyılarında yer alan Antalya, Alanya, Sinop gibi kentleri sınırlarına dâhil etmişlerdir. Selçuklular tarafından fethedilen bu liman kentleri, Anadolu ulaşım ve kent sistemi için önemli bir konuma yerleşmiş ve Türkiye Selçukluları Devletini uluslararası ticari faaliyetlerde etkin duruma getirmiştir. Bunun yanında fethedilen liman kentleri denizaşırı faaliyetler için üs olarak kullanılmış, böylece Türkiye Selçukluları Devleti askerî ve lojistik olarak rakiplerine üstünlük sağlamıştır. Ülke topraklarına yeni katılan liman kentleri Türkiye Selçukluları Devleti tarafından fethedilen diğer Anadolu kentleri gibi imar edilmiş, kentler; cami, han, hamam, kervansaray gibi yapılarla donatılmıştır. Bu kentler Selçukluların egemen olduğu dönemde var olan değerine imar faaliyetleri ile değer katmış, ticaretin odak noktasında yer almışlardır. Bu yapıların bazıları günümüze ulaşmış, hatta bir kısmı çeşitli restorasyonlardan sonra aktif olarak kullanılmaktadır. Türkiye Selçukluları Devleti’nin liman kentlerinde ve diğer Anadolu kentlerinde kapsamlı imar faaliyetlerinde bulunması, Selçuklular tarafından yeni ele geçirilen bu toprakların Türk yurdu olarak benimsendiğinin göstergesidir. Nitekim iki yüzyıl gibi kısa bir sürede bu topraklar, Türklerin yurdu anlamına gelen “Türkiye” olarak anılmaya başlamıştır.