Avrupa ve Türk Hukuku Çerçevesinde Geçici Koruma Statüsündeki Sığınmacıların Türkiye'deki Sosyal ve Siyasal Etkileri Bağlamında Yaşanan Geri Gönderme İkilemi Üzerine Değerlendirme

Abstract

Geçici koruma, uluslararası koruma başvurusu yapmış veya yapabilecek olan, ancak ülkesinden kitlesel olarak ayrılmış olan yabancılara sağlanan bir tür korumadır. Türkiye, 2014 yılında Geçici Koruma Yönetmeliği’ni çıkarmış ve Suriye’den gelen sığınmacılara bu statüyü tanımıştır. Bu statü, sığınmacılara sağlık, eğitim, sosyal yardım, çalışma izni gibi bazı haklar vermektedir. Ancak, bu statü, sığınmacıların Türkiye’de kalıcı olarak yerleşmelerini veya vatandaşlık kazanmalarını sağlamamaktadır. Türkiye’de geçici koruma statüsündeki sığınmacıların sayısı 3,6 milyonu aşmıştır. Bu durum, Türkiye’nin ekonomik, sosyal ve siyasal açıdan karşılaştığı zorlukları artırmaktadır. Türkiye, Avrupa Birliği ile 2016 yılında imzaladığı anlaşma çerçevesinde, sığınmacıların geri gönderilmesi veya yeniden yerleştirilmesi konusunda işbirliği yapmaktadır. Ancak, bu süreç, hem sığınmacıların hem de Türkiye’nin hak ve çıkarlarını korumak için yeterli ve adil olmayabilir. Bu çalışmada, Türkiye’nin geçici koruma statüsündeki sığınmacıların geri gönderme ikilemiyle başa çıkması için, uluslararası hukuk ile Türk hukuku kapsamında, insan hakları ve dayanışma ilkelerine uygun, kapsamlı ve sürdürülebilir bir politika geliştirmesi amaçlanmakta ve bu sebeple geçici koruma altındaki sığınmacıların etkileri ve gönderilmelerinin hukuki dayanakları karşılaştırmalı hukuk yöntemi ile incelenmektedir.