RESTORATION AND CONSERVATION IN CALLIGRAPHIC WORKS

Abstract

Tarihî eserlerdeki çürüme ve bozulma, kimyasal değişikliklerden, böcek ve mikroorganizmalardan, fazla ısı, ışık ve nemden, saklama veya sergileme hatalarından kaynaklanmaktadır. Eğer kısa vadede eserin restorasyonu mümkün değilse en azından doğru yöntemlerle temel konservasyon işlemlerini yapmak ve eseri uygun bir ortamda saklamak veya sergilemek gerekir. Bir kimse ne kadar iyi bir restoratör olursa olsun, ne kadar titiz çalışırsa çalışsın, hattat değilse yazıya yaptığı müdahaleler derhal belli olur. Resmî kurumlar dışında daha çok antika, müzayede, koleksiyoner ve sahafiye piyasasına çalışan serbest restoratörler de yetişmiştir; ancak bunların önemli bir kısmı ticarî kaygılarla çalıştıkları için hat eserlerinin restorasyonunda ne yazık ki çok başarılı olamamışlardır. Hat eserlerinin restorasyonu konusunda dikkat edilmesi gereken bir diğer husus, yazıda karşılaşılan imlâ veya harekeleme hatalarının tashih edilmesi meselesidir. Bu konu esasen ihtilaflı bir konu olmakla birlikte, bariz bir şekilde anlam değişmesine uğramış yazım hatalarının düzeltilmesi fikri daha ağır basmaktadır. Bu çalışmada, orijinal hat eserlerinin restorasyonu ve konservasyonuyla ilgili prensipler üzerinde durulacak ve bazı restorasyon çalışmalarından örnekler verilecektir.