KÜTAHYA'DAKİ ANADOLU SELÇUKLU DÖNEMİ'NE AİT YAPI KİTÂBELERİNİN HAT SANATI BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Hüsn-i hat sanatının, Anadolu topraklarında Osmanlı Devleti zamanında kemâl noktasına ulaştığı bilinse de Selçuklu sülüsünün göz ardı edilemeyecek bir yazı estetiğine sahip olduğu aşikardır. Anadolu Selçuklu Dönemine ait yazılar, daha çok mimari eserlerin süslenmesinde tercih edilmiştir. Taç kapı, mihrap ve minberlerde yoğunlaşan bu yazıların en çok kullandığı yerlerden biri de kitâbelerdir. Yapının künyesi olan kitâbeler, verdikleri bilgiler bakımından önem arz etmesinin yanında yazı sanatı yönüyle de dikkat çeker. Bu makalede; Anadolu Selçuklu Dönemi Kütahyası’nın yapılarında bulunan kitâbeler incelemeye alınmıştır. Kütahya’nın merkezinde ve ilçelerindeki yapılarda yer alan kitâbeler; mescid, köprü ve hamam gibi farklı yapı türlerinde karşımıza çıkar. Öncelikli olarak kitâbelerin transkripsiyonu yapılmıştır. Bununla birlikte bu kitâbelerdeki yazıların harf anatomisi ve istif tarzı açısından değerlendirilmesi yapılmış ve yazı sanatı tarihindeki yeri ortaya konmaya çalışılmıştır. ABSTRACT Although it is known that the art of Islamic calligraphy reached the point of perfection in the Anatolian lands during the Ottoman Goverment, it is obvious that the Seljuk thuluth has a writing aesthetic that cannot be ignored. Calligraphies belonging to the Anatolian Seljuk Period were mostly preferred for the decoration of architectural works. One of the most used places of these writings, which are concentrated on the crown door, altar and pulpit, are the inscriptions. Inscriptions, which are the tag of the building, are important in terms of the information they provide, as well as attracting attention in terms of writing art. In this article; the inscriptions found in the buildings of the Anatolian Seljuk Period Kutahya were examined. Inscriptions can be seen in in different types of buildings such as mosques, bridges and baths in the center of Kutahya and its districts. Primarily, the inscriptions were transcribed. However, the writings in these inscriptions were evaluated in terms of letter anatomy and stacking style, and its place in the history of the art of writing was tried to be revealed.