Metody działania rosyjskich służb specjalnych w świetle afery Olega Kulinicza

Abstract

Autor dokonuje analizy przypadku zatrzymania oficera Służby Bezpieczeństwa Ukrainy Olega Kulinicza pod zarzutem szpiegostwa na rzecz Federalnej Służby Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej. Na podstawie analizy zadań stawianych temu rosyjskiemu agentowi dochodzi do wniosku, że sposób działania rosyjskiego kontrwywiadu diametralnie różni się od metod zachodnich służb. Główną różnicą jest przeniesienie środka ciężkości działań operacyjnych z pracy rozpoznawczo-informacyjnej na próby agenturalnego przejęcia kontroli nad instytucjami przeciwnika, głównie cywilnymi i wojskowymi służbami specjalnymi, oraz na realizację infiltracji wywiadowczej przez ludzi dysponujących tym samym habitusem co kandydaci do werbunku. Korzystając z dorobku psychologii po-znawczej oraz badań z zakresu historii najnowszej, autor udowadnia, że od ponad 100 lat rosyjskie służby wykorzystują i udoskonalają te metody. Working methods of the Russian secret services in the light of the Oleg Kulinich case: The author analyses the case of the detention of Ukrainian Security Service officer Oleg Kulinich on suspicion of espionage for the Federal Security Service of the Russian Federation. On the basis of the analysis of the tasks posed to this Russian agent, he concludes that the modus operandi of Russian counterintelligence is diametrically opposed to the methods of Western services. The main difference is the shifting of the centre of gravity of operational activities from reconnaissance-information work to attempts at agentic seizure of control over enemy institutions, mainly civilian and military special services, and the realisation of intelligence infiltration by people with the same habitus as recruitment candidates. Drawing on the achievements of cognitive psychology and research in recent history, the author demonstrates that the Russian services have been using and refining these methods for more than 100 years.