Synodalność w teologii Soboru Watykańskiego II

Abstract

Od czasu publikacji konstytucji apostolskiej Episcopalis Communio w 2018 r. przez papieża Franciszka, instytucja Synodu Biskupów otrzymała głęboką reinterpretację zakresu swojej formuły. Obecnie trwające zwyczajne Ogólne Zgromadzenie Synodu Biskupów ­– poświęcone tematowi Dla Kościoła synodalnego komunia, uczestnictwo i misja –rodzi wiele fundamentalnych pytań o właściwe teologiczne rozumienie Synodu Biskupów. Odwołanie się w tych wszystkich aktualnych pytań do dyskusji Soboru Watykańskiego II jest niewątpliwie słuszne i wskazane. To właśnie podczas tego Soboru zostały ukształtowane zręby jak należy rozumieć Synod Biskupów oraz jego pierwsze powołanie do życia. Analiza tego studium pochyla się zatem nad podstawowymi elementami teologii synodalności, jakie wprowadzone zostały do eklezjologii Konstytucji dogmatycznej o Kościele, a są nimi takie kwestie jak: lud Boży, Kościół jako communio ecclesiarum, kolegialność episkopalna. Jak wykazuje niniejsza analiza, soborowe sformułowanie tych wszystkich istotnych dla odnowionej eklezjologii tematów i przemyśleń nie oznacza jednak, że teologia synodalności Vaticanum Secundum nie miała ograniczeń. Samo powołanie w 1965 r. Synodu Biskupów przez papieża Pawła VI i opracowanie motu proprio Apostolica sollicitudo nie odbyło się poprzez współpracę papieża ze zgromadzonymi jeszcze podczas Soboru biskupami. Zakres Synodu Biskupów wg woli Pawła VI otrzymał tylko funkcję konsultatywną, gdy tymczasem zamysłem większości Ojców Soborowych było nadanie temu synodowi kolegialności efektywnej.