13 nowela Justyniana „O pretorach ludu”

Abstract

Tekst poświęcony jest 13 noweli Justyniana O pretorach ludu, wydanej w 535 roku. Autor artykułu zamieścił w nim pierwszy polski przekład tej noweli, wzbogacony o zwięzły komentarz. W konstytucji tej cesarz utworzył nową magistraturę – pretora ludu (praetor plebis) – która zastąpiła dotychczasowego prefekta straży (praefectus vigilum). Nowy urzędnik miał odpowiadać bezpośrednio przed cesarzem, a nie, jak jego poprzednik, przed prefektem Konstantynopola. Pretor ludu miał być organem policyjnym i jurysdykcyjnym w sprawach dotyczących kradzieży, zabójstw, cudzołóstw, porwań i temu podobnych przestępstw. Miał również chronić obywateli i ich mienie przed pożarami.