TÜRKİYE’DE PETROL FİYATLARININ İHRACAT ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

Abstract

Çalışma Türkiye ekonomisinde son 10 yılda petrol fiyatlarındaki değişmelerin ihracat üzerinde etkisini araştırmaktadır. Çalışmada bu ilişkinin araştırılması için toplam ihracat, petrol fiyatları ve ihracat üzerinde önemli etkisi olan reel efektif döviz kuru ve toplam ithalat kontrol değişkenleri olarak kullanılmıştır. Çalışmada yapısal kırılmasız eş bütünleşme testlerinin yanı sıra yapısal kırılmalarla eş bütünleşme ilişkisini araştıran testler de kullanılmıştır. Sonuçlar petrol fiyatları ve sanayi üretiminin ihracat düzeyi arasında uzun dönemli ilişkinin olduğunu göstermektedir. FMOLS, DOLS ve CCR uzun dönem katsayı tahmin sonuçları petrol fiyatları ve ithalat düzeyinin pozitif; reel efektif kurunun negatif ilişkili olduğunu göstermektedir. Nedensellik analizinde petrol fiyatları ile ihracat düzeyine arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi bulunmuştur. Uzun dönemde petrol fiyatlarındaki artış ihracat düzeyini artırsa da ithalat düzeyindeki artışlar nedeniyle cari açık üzerinde ekonomik büyümeyi olumsuz etkilemektedir.